штры́х
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
штры́х |
штрыхі́ |
| Р. |
штрыха́ |
штрыхо́ў |
| Д. |
штрыху́ |
штрыха́м |
| В. |
штры́х |
штрыхі́ |
| Т. |
штрыхо́м |
штрыха́мі |
| М. |
штрыху́ |
штрыха́х |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
штрых, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.
1. Тонкая рыса, лінія.
Ш. на чарцяжы.
2. перан. Характэрны момант, дэталь, падрабязнасць.
Штрыхі з біяграфіі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
штрых, род. штрыха́ м., прям., перен. штрих;
ш. на папе́ры — штрих на бума́ге;
характэ́рны ш. — характе́рный штрих
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
штрых, ‑а, м.
1. Тонкая, кароткая лінія, рыска (малюнка, чарцяжа, партрэта, карціны і пад.). [Рамір] адбегся ад планшэта, .. шырока ўзмахнуў рукой; Вера ведала, што ён зрабіў першы штрых. Асіпенка.
2. перан. Асобны момант, характэрная рыса, падрабязнасць чаго‑н. Варты ўвагі і некаторыя штрыхі, што характарызуюць паасобныя асаблівасці даўніх народных звычаяў паўночнага Палесся. Ліс. Байку Крапівы жывіла жыццё, канкрэтная рэчаіснасць — яна давала не толькі тэмы, вобразы, але асобныя штрыхі, дэталі. Гілевіч.
[Ням. Strich.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
штрих прям., перен. штрых, род. штрыха́ м.;
рисова́ть штриха́ми рысава́ць штрыха́мі;
характе́рный штрих перен. характэ́рны штрых;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Скарбе́жыцца (скорбе́жыцца) ‘скруціцца ў скруткі’ (ТС). Да карбе́ж ‘рубец, засечка, зарубка, штрых’ (ТС); гл. карб.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вірш ’віншавальны верш’ (КТС), ст.-бел. виршъ (з XVI ст.). Запазычана са ст.-польск. wirsz ’радок, верш’ < лац. versus ’радок, верш, баразна, штрых’ (Булыка, Запазыч., 61) < лац. verto (Брукнер, 617).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дэта́ль, ‑і, ж.
1. Частка цэлага, падрабязнасць, факт, штрых. Мастацкая дэталь. □ Жэня неяк паспешліва закончыла свой расказ, прыпомніўшы яшчэ дзве-тры дэталі нашага студэнцкага жыцця. Васілевіч. Па вокнах, архітэктурных дэталях і пад’ездах Юркевіч пазнаваў будынкі. Карпаў.
2. Частка механізма, машыны і пад. Завод будаўнічых дэталей. □ Багацель пачаў хадзіць вакол паравоза, уважліва аглядаючы і нават мацаючы кожную дэталь. Васілёнак.
[Фр. détail.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мазо́к, ‑зка, м.
1. Адзін рух пэндзля пры накладанні фарбы, а таксама слой фарбы, накладзены такім спосабам. Кожны мазок, пакладзены на палатно, сведчыў аб паспешлівасці аўтара. Асіпенка. // перан. Штрых, мастацкая дэталь. Сябра .. ні разу яшчэ не расшчодрыўся на .. расказ [пра падполле]. Так зрэдку кідаў некалькі мазкоў, эпізодаў, дэталей. Шамякін.
2. Тонкі слой вадкага выдзялення (слізі, крыві і пад.), нанесены на шкло для мікраскапічнага даследавання.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
асаблівасць, своеасаблівасць, уласцівасць, якасць, рыса, знак, адзнака, прыкмета, адмета, адметнасць, бок, характар, спецыфіка, атрыбут, сімптом, штрых
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)