шпу́лька
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
шпу́лька |
шпу́лькі |
| Р. |
шпу́лькі |
шпу́лек |
| Д. |
шпу́льцы |
шпу́лькам |
| В. |
шпу́льку |
шпу́лькі |
| Т. |
шпу́лькай
шпу́лькаю |
шпу́лькамі |
| М. |
шпу́льцы |
шпу́льках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
шпу́лька, -і, ДМ -льцы, мн. -і, -лек, ж.
1. Невялікі, звычайна драўляны цыліндр, на які намотваецца што-н.
Ш. нітак.
2. Прыстасаванне ў швейных, ткацкіх і пад. машынах для намотвання нітак.
3. Тое, што і шпуля (у 3 знач.; спец.).
|| прым. шпу́лечны, -ая, -ае і шпу́лькавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шпу́лька шпу́лька, -кі ж.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
шпу́лька ж., в разн. знач. кату́шка; (для ниток — ещё) шпу́лька
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
шпу́лька, ‑і, ДМ ‑льцы; Р мн. ‑лек; ж.
1. Звычайна драўляны, полы ўнутры стрыжань з кольцамі па абодвух канцах, на які намотваюцца ніткі, тасьма, шнур і пад. Галя нешта шыла. Калі прыйшоў Пракаповіч, яна ўторкнула іголку ў шпульку з ніткамі, усміхнулася, прайшла ўзад-уперад каля тахты. Радкевіч. Чаго тут [у шуфлядцы] толькі не было — і пустыя шпулькі ад нітак, і нейкія дроцікі, іржавыя кнопкі, якімі прышпільваюць паперу, пагнутыя шпількі ад валасоў. Арабей. // Разм. Колькасць нітак, тасьмы, шнура і пад., наматаная на такі стрыжань. Учора брат прыслаў мне з Ленінграда цэлую шпульку лескі і дваццаць кручкоў. Дайліда.
2. Спец. У радыётэхніцы, электратэхніцы — прыбор, які складаецца з полага цыліндра ці металічнага каркаса з накручаным на іх дротам. Толькі, можа, гадзіна заставалася да прыёму з Масквы апошніх паведамленняў, а Захарэвіч усё яшчэ, не заўважаючы трывожнай нецярплівасці прысутных, спакойна грэбаўся гарачым паяльнікам у павуцінні праваднічкоў, паміж разнастайных шпулек і лямп. Паслядовіч.
3. Спецыяльнае прыстасаванне ў ткацкіх, прадзільных і швейных машынах для намотвання нітак.
4. Тое, што і шпуля (у 3 знач.). Скакун узяў шпульку з кабелем. Таня — два кароценькія вясельцы. Шашкоў. Калі 30 красавіка пасля артпадрыхтоўкі пяхота накіравалася ў атаку, разам з ёю з дзвюма шпулькамі тэлефоннага кабелю рушыў і Фёдар Ёрш. «Звязда».
[Ад ням. Spule.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кату́шка в разн. знач. шпу́ля, -лі ж., шпу́лька, -кі ж.; (провода) кату́шка, -кі ж.;
индукцио́нная кату́шка індукцы́йная шпу́ля (шпу́лька).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
самоинду́кция физ. самаінду́кцыя, -цыі ж.;
кату́шка самоинду́кции шпу́ля (шпу́лька) самаінду́кцыі.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
шпу́ля, -і, мн. -і, шпуль, ж.
1. Тое, што і шпулька (у 1 і 2 знач.).
2. Насадка з драўніны ці кардону, якая надзяваецца на верацяно для намотвання на яе пражы.
3. Стрыжань для намотвання дроту, кабелю і пад., а таксама наматаны сам дрот, кабель і пад. (спец.).
Ш. кабелю.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Бабі́на ’касета’. Рус. бобина, укр. бобіна. Новае запазычанне з франц. bobine ’шпулька’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
шпуля, шпулька, цэўка
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)