шпа́нский шпа́нскі;

шпа́нская му́ха зоол. шпа́нская му́ха.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

шпа́нскі, ‑ая, ‑ае.

Як састаўная частка назваў некаторых жывёл і раслін. Шпанская авечка. Шпанскі хмель. Шпанская канюшына.

•••

Шпанская муха гл. муха.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шпа́нскі шпа́нский;

~кая аве́чка — шпа́нская овца́;

○ ~кая му́шка — шпа́нская му́шка

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

шпа́нскі

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. шпа́нскі шпа́нская шпа́нскае шпа́нскія
Р. шпа́нскага шпа́нскай
шпа́нскае		 шпа́нскага шпа́нскіх
Д. шпа́нскаму шпа́нскай шпа́нскаму шпа́нскім
В. шпа́нскі (неадуш.)
шпа́нскага (адуш.)		 шпа́нскую шпа́нскае шпа́нскія (неадуш.)
шпа́нскіх (адуш.)
Т. шпа́нскім шпа́нскай
шпа́нскаю		 шпа́нскім шпа́нскімі
М. шпа́нскім шпа́нскай шпа́нскім шпа́нскіх

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

шпа́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

Жук сямейства нарыўнікаў, шкоднік лісцевых дрэў і кустоў; шпанская мушка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

му́шка¹, -і, ДМ -шцы, мн. -і, -шак, ж.

1. гл. муха.

2. Наклееная або намаляваная чорная крапінка на твары ў выглядзе радзімкі.

3. Упрыгожанне ў выглядзе круглага вузельчыка на празрыстай тканіне.

○

Шпанская мушка — род пластыру са спецыяльнага парашку, які раней выкарыстоўваўся ў медыцыне.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

му́шка I ж., в разн. знач. му́шка;

лётаюць мале́нькія ~кі — лета́ют ма́ленькие му́шки;

вуа́ль з ~камі — вуа́ль с му́шками;

○ шпа́нская м. — шпа́нская му́шка

му́шка II ж. (в оружии) му́шка;

◊ узя́ць на ~ку — взять на му́шку

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

му́шка ​1, ‑і, ДМ ‑шцы; Р мн. ‑шак; ж.

1. Памянш. да муха.

2. перан. Наклееная або намаляваная чорная крапінка на твары ў выглядзе радзімкі.

3. Упрыгожванне ў выглядзе круглага вузялка, кропкі на празрыстай тканіне. Твар госці хаваў цёмны, з мушкамі, вельмі густы вэлюм. Караткевіч.

•••

Шпанская мушка — тое, што і шпанская муха (гл. муха).

му́шка ​2, ‑і, ДМ ‑шцы; Р мн. ‑шак; ж.

Частка прыцэльнага прыстасавання ў ручной агнястрэльнай зброі, размешчаная на пярэдняй частцы ствала. Чыстай марлечкай [салдат] старанна выцер шкло прыцэла, мушку. Шамякін. Чыжык прыцэліўся, але рукі дрыжалі і ўвесь час неспакойна скакала мушка. Лупсякоў. [Партызан] ужо даўно сачыў за .. эсэсаўцам, і пры кожным яго руху пераносіў мушку то ўлева, то ўправа. Шчарбатаў.

•••

Браць (узяць) на мушку гл. браць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

му́ха, ‑і, ДМ мусе, ж.

Шырокараспаўсюджанае двухкрылае насякомае, якое часта з’яўляецца пераносчыкам узбуджальнікаў інфекцыйных хвароб.

•••

Гесенская муха — камарападобнае насякомае атрада двухкрылых, небяспечны шкоднік хлебных злакаў.

Шпанская муха — а) невялікі жучок, шкоднік лісцевых дрэў і кустоў; б) пластыр з высушанага і здробненага гэтага жучка; выкарыстоўваецца ў медыцыне.

Быць пад мухаю гл. быць.

З мухамі (у носе) — з норавам.

Мухі дохнуць — пра каго‑н. вельмі сумнага, нуднага або што‑н. вельмі сумнае, нуднае.

Мухі не пакрыўдзіць гл. пакрыўдзіць.

Рабіць з мухі слана гл. рабіць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

му́ха му́ха, -хі ж.;

шпа́нская му́ха зоол. шпа́нская му́ха;

ге́ссенская му́ха зоол. ге́сенская му́ха;

бе́лые му́хи бе́лыя му́хі;

◊

быть под му́хой быць пад му́хай;

де́лать из му́хи слона́ рабі́ць з му́хі слана́;

(кака́я) му́ха укуси́ла (кого) (яка́я) му́ха ўкусі́ла (каго);

мрут как му́хи мруць як му́хі;

му́хи мрут (до́хнут) му́хі мруць (до́хнуць);

му́хи не оби́дит му́хі не пакры́ўдзіць;

слы́шно, как му́ха пролети́т чува́ць, як му́ха праляці́ць;

счита́ть мух лічы́ць мух;

(то́чно) му́ху проглоти́л (бы́ццам, ні́бы) му́ху праглыну́ў.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)