Шпанская мушка 11/353

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

шпа́нский шпа́нскі;

шпа́нская му́ха зоол. шпа́нская му́ха.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

шпа́нскі, ‑ая, ‑ае.

Як састаўная частка назваў некаторых жывёл і раслін. Шпанская авечка. Шпанскі хмель. Шпанская канюшына.

•••

Шпанская муха гл. муха.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шпа́нскі шпа́нский;

~кая аве́чка — шпа́нская овца́;

○ ~кая му́шка — шпа́нская му́шка

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

шпа́нскі

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. шпа́нскі шпа́нская шпа́нскае шпа́нскія
Р. шпа́нскага шпа́нскай
шпа́нскае		 шпа́нскага шпа́нскіх
Д. шпа́нскаму шпа́нскай шпа́нскаму шпа́нскім
В. шпа́нскі (неадуш.)
шпа́нскага (адуш.)		 шпа́нскую шпа́нскае шпа́нскія (неадуш.)
шпа́нскіх (адуш.)
Т. шпа́нскім шпа́нскай
шпа́нскаю		 шпа́нскім шпа́нскімі
М. шпа́нскім шпа́нскай шпа́нскім шпа́нскіх

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

шпа́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

Жук сямейства нарыўнікаў, шкоднік лісцевых дрэў і кустоў; шпанская мушка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

му́шка¹, -і, ДМ -шцы, мн. -і, -шак, ж.

1. гл. муха.

2. Наклееная або намаляваная чорная крапінка на твары ў выглядзе радзімкі.

3. Упрыгожанне ў выглядзе круглага вузельчыка на празрыстай тканіне.

○

Шпанская мушка — род пластыру са спецыяльнага парашку, які раней выкарыстоўваўся ў медыцыне.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кантары́да

(гр. kantharis, -idos)

жук сям. нарыўнікаў, пашыраны ў Еўразіі; шкоднік лісцевых дрэў і кустоў; шпанская мушка.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

му́шка I ж., в разн. знач. му́шка;

лётаюць мале́нькія ~кі — лета́ют ма́ленькие му́шки;

вуа́ль з ~камі — вуа́ль с му́шками;

○ шпа́нская м. — шпа́нская му́шка

му́шка II ж. (в оружии) му́шка;

◊ узя́ць на ~ку — взять на му́шку

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

му́шка ​1, ‑і, ДМ ‑шцы; Р мн. ‑шак; ж.

1. Памянш. да муха.

2. перан. Наклееная або намаляваная чорная крапінка на твары ў выглядзе радзімкі.

3. Упрыгожванне ў выглядзе круглага вузялка, кропкі на празрыстай тканіне. Твар госці хаваў цёмны, з мушкамі, вельмі густы вэлюм. Караткевіч.

•••

Шпанская мушка — тое, што і шпанская муха (гл. муха).

му́шка ​2, ‑і, ДМ ‑шцы; Р мн. ‑шак; ж.

Частка прыцэльнага прыстасавання ў ручной агнястрэльнай зброі, размешчаная на пярэдняй частцы ствала. Чыстай марлечкай [салдат] старанна выцер шкло прыцэла, мушку. Шамякін. Чыжык прыцэліўся, але рукі дрыжалі і ўвесь час неспакойна скакала мушка. Лупсякоў. [Партызан] ужо даўно сачыў за .. эсэсаўцам, і пры кожным яго руху пераносіў мушку то ўлева, то ўправа. Шчарбатаў.

•••

Браць (узяць) на мушку гл. браць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)