шля́к
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
шля́к |
шлякі́ |
| Р. |
шляка́ |
шляко́ў |
| Д. |
шляку́ |
шляка́м |
| В. |
шля́к |
шлякі́ |
| Т. |
шляко́м |
шляка́мі |
| М. |
шляку́ |
шляка́х |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
шляк, -а́, мн. -і, -о́ў, м.
Палоска па краі тканіны іншага колеру або іншага ўзору.
Абрус з сінім шлякам.
|| памянш. шлячо́к, -чка́, мн. -чкі, -чко́ў, м.; прым. шлячко́вы, -ая, -ае.
|| прым. шляко́вы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шляк, род. шляка́ м. кайма́ ж.; обво́д; (кружевная оборка) подзо́р
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
шляк, ‑а, м.
Палоска па краі тканіны іншага колеру або іншага ўзору. Абрус з сінім шляком.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шлячо́к, ‑чка, м.
Памянш. да шляк. Ручнік з зялёным шлячком.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Кайма́ ’паласа’ (ТСБМ): «…вузкая кайма маладога асінніку…» Значэнне яўна другаснае, аднак цяжка вытлумачыць, што тут — русізм або мясцовы перанос ад кайма ’шляк, край’ (Бяльк.). Геаграфія не вельмі паказальная, аднак дазваляе думаць пра запазычанне з рус. літар. мовы. У рус. адзначаецца з XVI ст., запазычана з цюрк. моў (параўн. тур. kajma ’строчка, вышыўка, шляк’). Цюрк. слова ўтворана ад дзеяслоўнай асновы kaj‑, kajmak ’аблямоўваць’, гл. Бернекер, 1, 469.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Біньдю́ра ’пазалочаная папера’ (Мядзв.). Мядзв. (там жа) лічыць, што гэта скажонае слова бордюра (параўн. рус. бордю́р, бордю́рка ’шляк’, гл. Шанскі, 1, Б, 167).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лыста́ ’шпар’ (Бяльк.). Да + ліства > ліштва (гл.), параўн. ням. Leiste ’круг, кант’, ’шляк, аблямоўка’. Слаўскі ж (5, 429) адносіць лексему лыста́ да паўн.-слав. lysta ’галёнка’. Аднак Ондруш (Slavia, 46, 423) указвае, што прасл. lystъ (і lysta) мела першаснае значэнне ’дошка’, а другаснае — ’косць, галёнка’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)