чэ́рствы
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
чэ́рствы |
чэ́рствая |
чэ́рствае |
чэ́рствыя |
| Р. |
чэ́рствага |
чэ́рствай
чэ́рствае |
чэ́рствага |
чэ́рствых |
| Д. |
чэ́рстваму |
чэ́рствай |
чэ́рстваму |
чэ́рствым |
| В. |
чэ́рствы (неадуш.)
чэ́рствага (адуш.) |
чэ́рствую |
чэ́рствае |
чэ́рствыя (неадуш.)
чэ́рствых (адуш.) |
| Т. |
чэ́рствым |
чэ́рствай
чэ́рстваю |
чэ́рствым |
чэ́рствымі |
| М. |
чэ́рствым |
чэ́рствай |
чэ́рствым |
чэ́рствых |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
чэ́рствы, -ая, -ае.
1. Засохлы, цвёрды, сухі, нясвежы.
Ч. хлеб.
Чэрствая булка.
2. перан. Нячулы, бяздушны.
Ч. чалавек.
Чэрствая душа.
|| наз. чэ́рствасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
чэ́рствы прям., перен. чёрствый;
ч. хлеб — чёрствый хлеб;
ч. чалаве́к — чёрствый челове́к
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
чэ́рствы, ‑ая, ‑ае.
1. Які страціў свежасць, мяккасць, стаў цвёрдым, сухім. Чэрствая булка. □ Калі акраец хлеба браў ты Рукой шурпатай са стала, Скарынка чэрствая, як праўда, Тваім пасведчаннем была... Грахоўскі. На покуць, На шчаслівы стол Няхай пачэсна завітае Хлеб чорны Чэрствы, як падзол, І соль, Як ветразя світанне. Барадулін. // Закарузлы, зацвярдзелы; жорсткі. З громам і маланкай ходзяць хмары, І грукоча дождж па чэрствай глебе. Хведаровіч. У вятрах, у клубах пылу, у громе страпянецца чэрствая зямля. Вялюгін.
2. перан. Нячулы, бяздушны. Чэрствы чалавек. □ Жах агарнуў.. [Клаву]. «Чаму ніхто не ратуе.. [хворага Паўлоўскага], што гэта за чэрствыя людзі! Я памагла б ім ратаваць яго». Чорны. [Настачка] не хацела паказаць.. [слёз] сваёй чэрствай сястры. Ракітны. // Які сведчыць пра нячуласць, бяздушнасць. Чэрствае слова. Чэрствы позірк. □ І пэўна не скажа патомкам Радзіма, Што з чэрствай душою прыйшоў я на свет. Гілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чэрствы, счарсцвелы
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
очерствлённый перен. чэ́рствы;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ачарсцве́лы, -ая, -ае.
1. Чэрствы, падсохлы.
А. хлеб.
2. перан. Грубы, бяздушны.
Ачарсцвелая душа.
|| наз. ачарсцве́ласць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
чёрствый
1. чэ́рствы;
2. перен. чэ́рствы; (бездушный) бязду́шны; (холодный, равнодушный) безува́жны, абыя́кавы.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бязду́шны, -ая, -ае.
1. Пазбаўлены чуласці, сардэчнасці; чэрствы.
Б. чалавек.
2. Халодны, сухі.
Бяздушная ігра артыста.
|| наз. бязду́шнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
чарсцве́йшы, ‑ая, ‑ае.
Выш. ст. да прым. чэрствы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)