чы́й

займеннік, пытальна–адносны, безасабовы

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. чы́й чыя́ чыё чые́
Р. чыйго́ чыёй чыйго́ чыі́х
Д. чыйму́ чыёй чыйму́ чыі́м
В. чыйго́ (адуш.)
чы́й (неадуш.)		 чыю́ чыё чыі́х
чые́
Т. чыі́м чыёй
чыёю		 чыі́м чыі́мі
М. чыі́м чыёй чыі́м чыі́х

Крыніцы: krapivabr2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

чый-не́будзь

займеннік, няпэўны, безасабовы

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. чый-не́будзь чыя́-не́будзь чыё-не́будзь чые́-не́будзь
Р. чыйго́-не́будзь чыёй-не́будзь чыйго́-не́будзь чыі́х-не́будзь
Д. чыйму́-не́будзь чыёй-не́будзь чыйму́-не́будзь чыі́м-не́будзь
В. чыйго́-не́будзь (адуш.)
чый-не́будзь (неадуш.)		 чыю́-не́будзь чыё-не́будзь чыі́х-не́будзь
чые́-не́будзь
Т. чыі́м-не́будзь чыёй-не́будзь чыі́м-не́будзь чыі́мі-не́будзь
М. чыі́м-не́будзь чыёй-не́будзь чыі́м-не́будзь чыі́х-не́будзь

Крыніцы: krapivabr2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

абы-чы́й

займеннік, няпэўны, безасабовы

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. абы-чы́й абы-чыя́ абы-чыё абы-чые́
Р. абы-чыйго́ абы-чыёй абы-чыйго́ абы-чыі́х
Д. абы-чыйму́ абы-чыёй абы-чыйму́ абы-чыі́м
В. абы-чыйго́ (адуш.)
абы-чы́й (неадуш.)		 абы-чыю́ абы-чыё абы-чыі́х
абы-чые́
Т. абы-чыі́м абы-чыёй
абы-чыёю		 абы-чыі́м абы-чыі́мі
М. абы-чыі́м абы-чыёй абы-чыі́м абы-чыі́х

Крыніцы: krapivabr2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

чый-нічы́й

займеннік, няпэўны, безасабовы

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. чый-нічы́й чыя-нічыя́ чыё-нічыё чые́-нічые́
Р. чыйго-нічыйго́ чыёй-нічыёй чыйго-нічыйго́ чыі́х-нічыі́х
Д. чыйму-нічыйму́ чыёй-нічыёй чыйму-нічыйму́ чыі́м-нічыі́м
В. чыйго-нічыйго́ (адуш.)
чый-нічы́й (неадуш.)		 чыю-нічыю́ чыё-нічыё чыі́х-нічыі́х
чые́-нічые́
Т. чыім-нічыі́м чыёй-нічыёй
чыёю-нічыёю		 чыім-нічыі́м чыі́мі-нічыі́мі
М. чыім-нічыі́м чыёй-нічыёй чыім-нічыі́м чыі́х-нічыі́х

Крыніцы: krapivabr2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

чый-ко́лечы

займеннік, няпэўны, безасабовы

адз.
м.
Н. чый-ко́лечы
Р. чыйго́-ко́лечы
Д. чыйму́-ко́лечы
В. чыйго́-ко́лечы (адуш.)
чый-ко́лечы (неадуш.)
Т. чыі́м-ко́лечы
М. чыі́м-ко́лечы

Крыніцы: krapivabr2012, prym2009, sbm2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

процістая́ць, -таю́, -таі́ш, -таі́ць; -таі́м, -таіце́, -тая́ць; -то́й; незак., каму-чаму (кніжн.).

1. Супраціўляцца дзеянню чаго-н., захоўваючы ўстойлівае становішча.

П. ветру.

П. чыйму-н. націску (перан.).

2. Быць проціпастаўленым, адрознівацца па сутнасці.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

твар, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Пярэдняя частка галавы чалавека.

Загарэлы т.

Прыгожы т.

2. перан. Індывідуальнае аблічча, выгляд, характэрныя рысы каго-, чаго-н.

Мяняецца т. гарадоў.

◊

Да твару (разм.) —

1) ідзе, падыходзіць каму што-н.;

2) адпавядае чыйму-н. становішчу.

У твар (ведаць, знаць каго-н.) — па знешнім выглядзе.

|| памянш.-ласк. тва́рык, -а, мн. -і, -аў, м. (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гну́цца, гну́ся, гне́шся, гне́цца; гнёмся, гняце́ся, гну́цца; гніся; незак.

1. Прымаць дугападобную, выгнутую форму; схіляцца.

Дрэвы г. да зямлі.

Чалавек гнецца ад цяжкай ношы.

2. Рабіцца няроўным; згінацца.

Ліст жалеза добра гнецца.

3. перан. Траціць стойкасць, паддавацца чыйму-н. уздзеянню.

Г. перад панам.

|| зак. пагну́цца, 1 і 2 ас. адз. звычайна не ўжыв., -гне́цца; -гнёмся, -гняце́ся, -гну́цца і сагну́цца, -гну́ся, -гне́шся, -гне́цца; -гнёмся, -гняце́ся, -гну́цца; -гніся.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

знаро́к, прысл.

З якой‑н. мэтай, з пэўнымі намерамі; спецыяльна. Ехалі [немцы] полем — знарок аб’язджалі лес. Шамякін. Каршун, праходзячы паўз Васіля, знарок наступіў яму на нагу. Няхай. // Насуперак чыйму‑н. жаданню; назло. Тралейбус, здавалася, ледзь варушыўся, а прыпынкі былі доўгія, як знарок. Дамашэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

влия́ние ср. уплы́ў, -лы́ву м.;

ока́зывать на кого́-л. влия́ние рабі́ць на каго́-не́будзь уплы́ў;

поддава́ться чьему́-л. влия́нию паддава́цца чыйму́-не́будзь уплы́ву;

по́льзоваться влия́нием карыста́цца ўплы́вам;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)