чу́тку
прыслоўе
| станоўч. |
выш. |
найвыш. |
| чу́тку |
- |
- |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
чу́тка
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
чу́тка |
чу́ткі |
| Р. |
чу́ткі |
чу́так |
| Д. |
чу́тцы |
чу́ткам |
| В. |
чу́тку |
чу́ткі |
| Т. |
чу́ткай
чу́ткаю |
чу́ткамі |
| М. |
чу́тцы |
чу́тках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
разбазі́каць
‘разнесці чутку, расказаць усім што-небудзь’
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
разбазі́каю |
разбазі́каем |
| 2-я ас. |
разбазі́каеш |
разбазі́каеце |
| 3-я ас. |
разбазі́кае |
разбазі́каюць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
разбазі́каў |
разбазі́калі |
| ж. |
разбазі́кала |
| н. |
разбазі́кала |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
разбазі́кай |
разбазі́кайце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
разбазі́каўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
расславля́ть несов., разг. расслаўля́ць; (распускать слух) распуска́ць (чу́тку); см. рассла́вить.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
рассла́вить сов., разг. рассла́віць; (распустить слух) распусці́ць (чу́тку);
рассла́вить по всему́ го́роду рассла́віць па ўсім го́радзе, распусці́ць чу́тку па ўсі́м го́радзе (на ўвесь го́рад);
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
разглаша́ть несов.
1. (делать известным) выдава́ць; выка́зваць;
2. (распространять вздорные сообщения) разно́сіць (чу́тку, пагало́ску);
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
разгласи́ть сов.
1. (сделать известным) вы́даць, вы́казаць;
2. (распространить вздорное сообщение) разне́сці (чу́тку, пагало́ску); раструбі́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
распаўсю́дзіць сов., в разн. знач. распространи́ть;
р. вучэ́нне — распространи́ть уче́ние;
р. пах — распространи́ть за́пах;
р. літарату́ру — распространи́ть литерату́ру;
р. чу́тку — распространи́ть слух
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
распаўсю́дзіць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; зак., што.
1. Пашырыць сферу дзеяння на каго‑, што‑н. Маркс і Энгельс пераадолелі ідэалізм і метафізіку розных філасофскіх плыняў, злучылі матэрыялізм з дыялектыкай, распаўсюдзілі яго палажэнні на пазнанне грамадскіх працэсаў. «Звязда». Грамада распаўсюдзіла свой уплыў на тысячы беларускіх вёсак. «Полымя». // Перанесці, разнесці (заразу). // Зрабіць што‑н. вядомым, даступным многім. Распаўсюдзіць чутку. Распаўсюдзіць ілжывыя звесткі.
2. Раздаць, прадаць многім. Распаўсюдзіць латарэйныя білеты. □ Літаральна праз два тыдні пасля крывавых падзей 1905 года ў Пецярбургу таварыства распаўсюдзіла рэвалюцыйныя пракламацыі. «ЛіМ».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ро́згалас ’рэха, адгалоскі’ (ТСБМ, Шат.), розгалас ’водгук, адгалоскі’ (Яруш.). Укр. ро́зголос ’погалас, чутка, гавэнда’; рус. разгла́ска ’рознагалоссе, супярэчлівасць’ — пазнейшае ад разгласи́ть ’зрабіць вядомым’, ’разнесці чутку’; ’вядомасць, папулярнасць’, польск. rozgłos, н.-луж. rozgłos, в.-луж. rozhłos, чэш., славац. rozhlas ’радыё’, чэш. rozhlásiti ’выдаць таямніцу’, ’давесці да ведама публікі’; славен. razglàs ’апавяшчэнне’; у іншых паўд.-слав. мовах (серб. разгла́сити, харв. rázglas, razglásiti, славен. razglasíti, макед. разгласи, балг. разглася́) дзеяслоў абазначае ’аб’яўляць, паведамляць, рабіць вядомым’. Беларуская ж лексема паводле семантыкі займае асобнае месца (значэнне ’рэха’). Да прасл. *orz‑golsiti і *orz‑golsъ > раз- і голас, галасіць (гл.). Розгалас ’слава, папулярнасць’ (Др.-Падб.) і розглас ’пагалоска’ (Сцяшк. Сл.) узыходзяць да польск. rozgłos ’вядомасць, папулярнасць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)