чу́лы
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
чу́лы |
чу́лая |
чу́лае |
чу́лыя |
| Р. |
чу́лага |
чу́лай чу́лае |
чу́лага |
чу́лых |
| Д. |
чу́ламу |
чу́лай |
чу́ламу |
чу́лым |
| В. |
чу́лы (неадуш.) чу́лага (адуш.) |
чу́лую |
чу́лае |
чу́лыя (неадуш.) чу́лых (адуш.) |
| Т. |
чу́лым |
чу́лай чу́лаю |
чу́лым |
чу́лымі |
| М. |
чу́лым |
чу́лай |
чу́лым |
чу́лых |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
чу́лы, -ая, -ае.
1. Які адносіцца да каго-н. з любоўю, уважліва, спагадліва.
Ч. чалавек.
2. Які сведчыць пра ўважлівасць, спагадлівасць да людзей.
Чулыя словы.
3. Уражлівы, успрымальны.
Чулае дзіцячае сэрца.
4. Які тонка, лёгка ўспрымае што-н. органамі пачуццяў.
Ч. слых.
|| наз. чу́ласць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
чу́лы
1. чу́ткий, отзы́вчивый; душе́вный; сердобо́льный;
2. (способный живо чувствовать, воспринимать) чувстви́тельный
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
чу́лы, ‑ая, ‑ае.
1. Уважлівы, спагадлівы; добразычлівы. Дзеці вельмі любілі сваю класную настаўніцу — чулую, добрую жанчыну. Няхай. [Бацька] быў чулы чалавек і не ўспомніў сыну ў гэты дзень тое, пра што ўжо раней было дагаворана з ім: трэба ісці з дому шукаць работы. Чорны. // Які сведчыць пра ўважлівасць, спагадлівасць да людзей. Стары Несцер, абапёршыся на кій, стаў на жоўты пясок каля магілы і чулымі, простымі словамі, па-бацькоўску пашкадаваў Алесю. Пестрак. Яшчэ да болю закране Душу гарачы позірк чулы. Тарас. // Сардэчны, цёплы. Адносіны [Веры Антонаўны] да бацькоў, здаецца, былі больш цёплыя, чулыя. Карпаў.
2. Які жыва, востра ўспрымае жыццёвыя з’явы; уражлівы. Усе іх памылкі ў гэтым сэнсе .. [настаўнік] стараўся выправіць і адзначыць так, каб не пакрыўдзіць і не ўразіць чулае дзіцячае сэрца. Колас. Балела і збітае бізуном і розгамі цела, і чулая да людскога гора .. душа [Базылька]. Якімовіч. // Які хутка рэагуе на якія‑н. з’явы, дзеянні, востра ўспрымае акаляючае. Народная мова сама вельмі чулая да тых змен, якія адбываюцца ў жыцці грамадства, і спагадліва адгукаецца на гэтыя змены. Юрэвіч.
3. Які тонка, лёгка ўспрымае што‑н. органамі пачуццяў. Нястройны гул і смех, і млявы голас скрыпак Мой чулы слых ахутваюць ватай. Панчанка. Чулае салдатава вуха ўлавіла, што і за дзвярыма нехта адмервае крокі. Сабаленка.
4. Які хутка адзываецца, адказвае на ўздзеянне, раздражненне (гук, датыканне і пад.). Я ўзбег на ганак Хісткі і пахілы, Крануўся кнопкі Чулага званка. Хведаровіч. Мускулы твару вельмі рухлівыя, чулыя і кожную хвіліну мяняюць выраз. Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
отзы́вчивый спага́длівы, чу́лы.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ура́жлівы, -ая, -ае.
Які лёгка паддаецца ўражанням, вельмі чулы.
Уражлівае дзіця.
|| наз. ура́жлівасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шчы́рнік
‘чулы; спагадлівы’
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
шчы́рнік |
шчы́рнікі |
| Р. |
шчы́рніка |
шчы́рнікаў |
| Д. |
шчы́рніку |
шчы́рнікам |
| В. |
шчы́рніка |
шчы́рнікаў |
| Т. |
шчы́рнікам |
шчы́рнікамі |
| М. |
шчы́рніку |
шчы́рніках |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
спага́длівы і спага́дны, -ая, -ае.
Схільны да спагады, спагадання; чулы, сардэчны.
Спагадлівыя суседзі.
|| наз. спага́длівасць, -і, ж. і спага́днасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
чалаве́чны, -ая, -ае.
Дастойны чалавека, уважлівы, чулы, душэўны; гуманны.
Чалавечныя адносіны да людзей.
Ён паступіў чалавечна (прысл.) у гэтай сітуацыі.
|| наз. чалаве́чнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
чу́ткий
1. чу́йны;
2. (отзывчивый) чу́лы, спага́длівы;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)