ча́ша, -ы, мн. -ы, чаш, ж.

1. Старадаўняя круглая пасудзіна для піцця; кубак для віна (уст., паэт.).

Сярэбраная ч.

2. Якая-н. пасудзіна, ёмішча круглай формы.

У бронзавай чашы гарэў Вечны агонь.

3. перан. Вялікі натуральны або штучны рэзервуар.

Сіняя ч. возера.

◊

Дом — поўная чаша — багаты, заможны.

Перапоўніць чашу цярпення (высок.) — пазбавіць сіл, магчымасці цярпець, выносіць што-н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ча́ша ж., прям., перен. ча́ша;

◊ дом — по́ўная ч. — дом — по́лная ча́ша;

перапо́ўніць ча́шу цярпе́ння — перепо́лнить ча́шу терпе́ния

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ча́ша ж.

1. ке́ліх, -ха м., ча́ра, -ры ж.;

2. церк., ча́ша, -шы ж.; ча́ра, -ры ж.;

3. перен. ча́ра, -ры ж.;

◊

испи́ть го́рькую ча́шу зазна́ць го́ра;

бро́сить (положи́ть) что-нибудь на ча́шу весо́в кі́нуць (пакла́сці) што-небудзь на ша́лі;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ча́ша, ‑ы, ж.

1. Старадаўняя пасудзіна для піцця ў форме паўшар’я. З інакшай думкай пойдзе ў свет і людзі Патомак гэты наш: Згібацца ўжо не будзе і не будзе Піць з недапітых чаш. Купала. // Уст. паэт. Кубак для віна. Давайце ўзнімем чашы За Час, працуе што на нас, На спадзяванні нашы. Вярцінскі. // перан.; чаго або якая. Пра ступень радасці, пакут і пад., якія прыйшлося перанесці каму‑н. Поўна з краем чаша гневу майго На людскія грахі ды бясчыннасці. Багдановіч. Людзі апусцілі галовы, бо ўсе ведалі, якая цяжкая чаша Кроеравай гасціннасці. Караткевіч.

2. Якая‑н. пасудзіна, ёмішча круглай формы. Палошчацца ў бронзавай чашы Вечны агонь. Аляхновіч. На прыгожай драўлянай падстаўцы ўзвышаецца велічная, акаймаваная каласамі чаша. «Маладосць».

•••

Перапоўніць чашу (цярпення) гл. перапоўніць.

Поўная чаша — багаты, заможны (пра дом).

Чаша (цярпення) перапоўнілася — няма больш сіл, магчымасці цярпець.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́часаць¹, -чашу, -чашаш, -чаша; -чашы; -часаны; зак., што.

Часаннем выдаліць, ачысціць, апрацаваць.

В. галаву.

В. лён.

|| незак. вычэ́сваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ча́ра ж. ча́ра, ча́ша

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ке́ліх м. бока́л, ча́ша ж.

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

залатако́ваны, ‑ая, ‑ае.

Нар.-паэт. Выкаваны з золата. Залатакованая чаша.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́часаць², -чашу, -чашаш, -чаша; -чашы; -часаны; зак., што.

Вырабіць часаннем сякерай, склюдам або зрабіць гладкім пры дапамозе часання сякерай, склюдам.

В. дошку.

|| незак. вычэ́сваць, -аю, -аеш, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вы́часаць ​1, ‑чашу, ‑чашаш, ‑чаша; зак., што.

1. Выдаліць з валасоў, шэрсці што‑н. грэбенем, шчоткай.

2. Апрацаваць валакно часаннем. Вычасаць лён.

вы́часаць ​2, ‑чашу, ‑чашаш, ‑чаша; зак., што.

Вырабіць што‑н. з дрэва сякерай, склюдам. Вычасаць дошку.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)