чаргава́нне

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. чаргава́нне чаргава́нні
Р. чаргава́ння чаргава́нняў
Д. чаргава́нню чаргава́нням
В. чаргава́нне чаргава́нні
Т. чаргава́ннем чаргава́ннямі
М. чаргава́нні чаргава́ннях

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

чаргава́нне ср., в разн. знач. чередова́ние;

ч. пра́цы з адпачы́нкам — чередова́ние труда́ с о́тдыхом;

ч. гу́каў — чередова́ние зву́ков

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

чаргава́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. чаргаваць і стан паводле знач. дзеясл. чаргавацца. Рух, дзеянне ў апавяданні перадаецца амаль выключна зменай, чаргаваннем настрояў героя і развіццём думкі. Каваленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чаргава́ць, -гу́ю, -гу́еш, -гу́е; -гу́й; незак., каго-што.

Паслядоўна зменьваць адно другім, размяшчаць адно за адным.

Ч. работу з адпачынкам.

|| наз. чаргава́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

чаргава́цца, -гу́юся, -гу́ешся, -гу́ецца; -гу́йся; незак.

1. Паслядоўна, па чарзе заменьваць адно другім; перыядычна паўтарацца.

2. У лінгвістыцы: заканамерна замяняцца адзін другім (пра гукі) у каранях або афіксах роднасных слоў або форм.

|| наз. чаргава́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

чередова́ние в разн. знач. чаргава́нне, -ння ср.;

чередова́ние труда́ с о́тдыхом чаргава́нне пра́цы з адпачы́нкам;

чередова́ние зву́ков лингв. чаргава́нне гу́каў;

чередова́ние гла́сных лингв. чаргава́нне гало́сных;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

перабо́р, -у, м.

1. гл. перабраць.

2. Частае чаргаванне якіх-н. гукаў; перазвон.

Баяны і гармонікі заігралі ў п.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

альтэрна́цыя, ‑і, ж.

Спец. Заканамернае чаргаванне гукаў фанетычна розных, але этымалагічна блізкіх у словах з агульнай асновай (пяку — пячэш); чаргаванне марфем (гарачы — гаручы).

[Лац. alteratio — чаргаванне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перапе́ў, -пе́ву, мн. -пе́вы, -пе́ваў, м.

1. Паслядоўнае чаргаванне напеўных гукаў.

Птушыны п.

2. перан. Паўтарэнне вядомага, раней сказанага.

Перапевы старых ісцін.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дзе́канне, -я, н.

1. гл. дзекаць.

2. Уласцівае беларускай мове пазіцыйнае чаргаванне цвёрдага зубнога д з мяккай афрыкатай дз: горад — у горадзе, іду — ідзі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)