чараця́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.
Пеўчая птушка атрада вераб’інападобных, якая жыве ў чароце і ўзбярэжных кустах.
Трашчаць няспынна чарацянкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Чараця́нка
назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
| Н. |
Чараця́нка |
| Р. |
Чараця́нкі |
| Д. |
Чараця́нцы |
| В. |
Чараця́нку |
| Т. |
Чараця́нкай
Чараця́нкаю |
| М. |
Чараця́нцы |
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
чараця́нка
назоўнік, агульны, адушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
чараця́нка |
чараця́нкі |
| Р. |
чараця́нкі |
чараця́нак |
| Д. |
чараця́нцы |
чараця́нкам |
| В. |
чараця́нку |
чараця́нак |
| Т. |
чараця́нкай
чараця́нкаю |
чараця́нкамі |
| М. |
чараця́нцы |
чараця́нках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
чараця́нка ж., зоол. камы́шевка, камышо́вка
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
чараця́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Пеўчая птушка атрада вераб’іных, якая жыве ў чароце і ўзбярэжных кустах. Няспынна трашчаць у арэшніку чарацянкі. Ігнаценка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
камы́шевка зоол. чараця́нка, -кі ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Травя́нка ’качка-шыраканоска, Anas clypeata L.’ (Маш.; брагін., Федз.–Доўб.; Мат. Гом.), ’чырок-свістунок, Anas crecca L.’ (лельч., Нікан.). Да травяны́ < трава́ (гл.). Названа паводле месца знаходжання (у чаротах, берагах, пакрытых травой). Параўн. укр. дыял. травʼя́нка ’чакан лугавы, Saxicola rubetra L.’ польск. trzciniak, каш. strzimk, славін. střïnka ’чарацянка’, lozówka, rokitniczka і інш.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рэ́мез ’птушка атраду вераб’іных’ (ТСБМ, ТС), рэме́за, рэмезо́к ’тс’ (ТС), рэ́мус ’рэмез, Remiz pendulinus L.’ (Нікан.), рэ́міс ’стрыж, Apus apus’ (ЛА, 1), рэмісь ’чорны стрыж’ (Шатал.). Сюды ж рэмезо́ ’гняздо рэмеза’ (ТС). Рус. ре́мез, укр. ре́мез, чэш. remiz, польск. remiz. Паводле Фасмера (3, 467), праз польскую мову запазычана з ням. Riedmeise ’чарацянка’, дзе Ried ’чарот’, Meise ’сініца’ (Булыка, СІС, 2, 323). Брукнер лічыць назву славянскай і суадносіць са славац. remzati ’шчабятаць’, а таксама дапускае этымалагічную сувязь з rzemieśniczek ’рэмез’, паколькі гэтая птушка з вялікім майстэрствам робіць гняздо (параўн. таксама ст.-рус. ремези ’майстры’); праблема толькі ў тым, як растлумачыць пераход rze‑ > re‑ (Брукнер, 457).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)