цуро́к
‘струмень’
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
цуро́к |
цуркі́ |
| Р. |
цурка́ |
цурко́ў |
| Д. |
цурку́ |
цурка́м |
| В. |
цуро́к |
цуркі́ |
| Т. |
цурко́м |
цурка́мі |
| М. |
цурку́ |
цурка́х |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
цуро́к, -рка́ м. струя́ ж.
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
цуро́к, -рка́, мн. -ркі́, -рко́ў, м.
1. Невялікі струменьчык вады, вадкасці.
Цуркі вады.
2. у знач. прысл. цурко́м. Струменем, бесперапынна (ліцца, цячы).
Пот ліецца ц.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
цуро́к, ‑рка, м.
1. Нешырокі струмень вады, вадкасці. З мяне на саматканы палавічок сцякалі цуркі вады. Грахоўскі. Барадаты рабочы, з цуркамі поту на поўным твары, адышоў ад хваіны. Гартны.
2. у знач. прысл. цурко́м. Струменем, бесперапынна (цячы, ліцца і пад.). Наташа адчувала, як па спіне цурком збягае пот. Асіпенка. Са стрэх лілося цурком; такога капяжу не было яшчэ ў гэтым годзе. Чарнышэвіч. Полымя ажно хапае за пальцы, і воск цурком цячэ ў місу. Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
стру́йка ж., уменьш. струме́ньчык, -ка м., цуро́к, -рка́ м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пяско́вы, ‑ая, ‑ае.
Тое, што і пясочны (у 1, 2 знач.). Нібы ў гадзінніку пясковым, Плыве цурок драбніц-клапот. Жылка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бруя́, ‑і, ж.
Вузкі бруісты паток вады; цурок. Неўгамонныя тры крыніцы б’юць, З першай — саснякі баравыя п’юць, А ў другой, крутой, веснавой бруі, Галасы свае мыюць салаўі. Танк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Нацу́рудзі́ць экспр. ’наліць’ (ТС). Параўн. цурулець ’струменіць’ і іншыя ўтварэнні з коранем цур‑, што перадае гук вадкасці, якая льецца струменьчыкам, гл. цурком, цурок.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Нацурбоніць экспр. ’наліць’ (Нас.). Да цурбоніць ’ліць’, паводле Насовіча, ад гукапераймальнага цуррр!, што перадае гук ад вадкасці, што паволі льецца струменьчыкам (Нас., 691), гл. цурком, цурок.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
струя́ ж.
1. струме́нь, -ня м.; (тонкая, падающая вниз) цуро́к, -рка́ м.;
2. перен. струме́нь, -ня м.;
влить све́жую струю́ в рабо́ту улі́ць све́жы струме́нь у рабо́ту;
бобро́вая струя́ бабро́вы струме́нь.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)