цо́кнуць
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
цо́кну |
цо́кнем |
| 2-я ас. |
цо́кнеш |
цо́кнеце |
| 3-я ас. |
цо́кне |
цо́кнуць |
| Прошлы час |
| м. |
цо́кнуў |
цо́кнулі |
| ж. |
цо́кнула |
| н. |
цо́кнула |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
цо́кні |
цо́кніце |
| Дзеепрыслоўе |
| прош. час |
цо́кнуўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
цо́кнуць сов., однокр.
1. (языком) щёлкнуть;
2. цо́кнуть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
цо́кнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.
Аднакр. да цокаць 1.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цо́каць¹, -аю, -аеш, -ае; незак.
1. Утвараць адрывістыя кароткія гукі, стукаючы чым-н. цвёрдым аб камень, метал і пад.
Падковы цокаюць па бруку.
2. Утвараць кароткія звонкія гукі (пра птушак, звяроў і пад.).
|| аднакр. цо́кнуць, -ну, -неш, -не; -ні.
|| наз. цо́канне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
◎ Наці́кнуць ’напомніць, нагадаць’ (Ян.), нацекну́ць ’намякнуць’ (ТС), націкаць ’найсці на след, напасці на след’ (Гарэц., Др.). Да цік ’памяць, кемнасць’, параўн. na cik ’на памяць’: na cik nie prychodič (Арх. Федар.), цокнуць ’раптоўна ўцяміць’, нецікавы ’з аслабленымі разумовымі здольнасцямі’ (ТС), гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
щёлкнуть сов., однокр.
1. (дать щелчок) пстры́кнуць;
2. (произвести звук) пстры́кнуць; ля́снуць; шчо́ўкнуць; цмо́кнуць; цо́кнуць;
3. (орех и т. п.) лу́снуць;
4. шчо́ўкнуць, цёхнуць; см. щёлкать.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)