це́льца

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. це́льца це́льцы
Р. це́льца це́льцаў
Д. це́льцу це́льцам
В. це́льца це́льцы
Т. це́льцам це́льцамі
М. це́льцы це́льцах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

це́льца, -а, мн. -ы, -аў, н.

1. гл. цела.

2. мн. Невялікія ўтварэнні ў складзе якой-н. жывой тканкі (спец.).

○ Белыя крывяныя цельцы — тое, што і лейкацыты.

Чырвоныя крывяныя цельцы — тое, што і эрытрацыты.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

це́льца, ‑а, н.

1. Памянш.-ласк. да цела (у 2, 3 знач.).

2. звычайна мн. (це́льцы, ‑аў). Спец. Пэўныя ўтварэнні ў складзе якой‑н. жывой тканкі. Датыкальныя цельцы на канцы дзюбы дзятла.

•••

Белыя крывяныя цельцы — тое, што і лейкацыты (гл. лейкацыты).

Чырвоныя крывяныя цельцы — тое, што і эрытрацыты (гл. эрытрацыты).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

эрытрацы́ты, -аў, адз. -цы́т, -а, М -цы́це, м.

Састаўная частка крыві — чырвоныя крывяныя цельцы, якія ўтрымліваюць гемаглабін.

|| прым. эрытрацы́тны, -ая, -ае і эрытрацыта́рны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

лейкацы́ты, ‑аў; адз. лейкацыт, ‑а, М ‑цыце, м.

Белыя крывяныя цельцы — састаўная частка крыві.

[Ад грэч. leukos — белы і kytos — сасуд, клетка.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

эрытрацы́ты, ‑аў; адз. эрытрацыт, ‑а, М ‑цыце, м.

Чырвоныя крывяныя цельцы, якія ўтрымліваюць гемаглабін.

[Ад грэч. erythros — чырвоны і kýtos — клетка.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

хларапла́сты, ‑аў; адз. хларапласт, ‑у, М ‑сце, м.

Зялёныя цельцы ў пратаплазме расліннай клеткі, якія ўтрымліваюць хларафіл.

[Ад грэч. chlōros — зялёны і plastos — утвораны.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бяз’я́дзерны, ‑ая, ‑ае.

1. У якім адсутнічае ядро. Чырвоныя крывяныя цельцы — гэта бяз’ядзерныя клеткі, якія маюць форму дваякаўвагнутага дыска.

2. У якім адсутнічае ядзерная зброя.

•••

Бяз’ядзерная зона гл. зона.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

це́льца ср.

1. уменьш.-ласк. те́льце;

2. обычно мн., биол. тельца́;

○ крывяны́я це́льцы — кровяны́е тельца́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

заце́пліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць і зацяплі́ць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак., што.

Разм. Запаліць (агонь, свечку і пад.). Зацеплілі трубкі гуралі. Танк. Паўночных віхураў краіна Лагодна сустрэла яго: Паклікала ў дом між ялінак, Зацепліла ў лямпе агонь. Лось. // перан. Прымусіць узнікнуць, з’явіцца. [Ірына] прыціскала да сябе дзіця, хутала яго ў старую коўдрачку, сагравала сваім дыханнем, як бы збіраючыся зацяпліць жыццё ў гэтым маленькім.. цельцы. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)