цвілы́, -а́я, -о́е.
1. Пакрыты цвіллю.
Ц. хлеб.
2. Які патыхае цвіллю.
Ц. пах.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
цвілы́
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
цвілы́ |
цвіла́я |
цвіло́е |
цвілы́я |
| Р. |
цвіло́га |
цвіло́й
цвіло́е |
цвіло́га |
цвілы́х |
| Д. |
цвіло́му |
цвіло́й |
цвіло́му |
цвілы́м |
| В. |
цвілы́ (неадуш.) |
цвілу́ю |
цвіло́е |
цвілы́я (неадуш.) |
| Т. |
цвілы́м |
цвіло́й
цвіло́ю |
цвілы́м |
цвілы́мі |
| М. |
цвілы́м |
цвіло́й |
цвілы́м |
цвілы́х |
Крыніцы:
krapivabr2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
цвілы́
1. (относящийся к плесени) пле́сенный;
ц. пах — пле́сенный за́пах;
2. (покрытый плесенью) запле́сневелый;
ц. сыр — запле́сневелый сыр
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
цвілы́, ‑ая, ‑ое.
1. Пакрыты цвіллю. Цвілы хлеб. Цвілы сыр. □ [Сымон] спыніўся перад старой хатай і зводдалеку бачыў, што ў ёй сцены патрухлелі і пагнілі, і стаяць мокрыя і цвілыя. Чорны. // перан. Разм. Нездаровы на выгляд, нядошлы (пра чалавека, жывёлу). З-за дрэў паказалася фурманка. Удвух сядзелі пораўні. У вясковым адзенні — тузаў лейцамі, падахвочваючы бегчы.. цвілую каняжыну. Крапіва. Пад вачамі ў Санькі сіне, нос выцягнуўся і завастрыўся, а сам ён, як кажа мая бабка, вельмі ж цвілы. Сяркоў. Дзяк належаў да тыпу людзей, якіх звычайна называюць цвілымі або сметанковымі. Колас.
2. Які патыхае цвіллю. Цвілы пах.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пле́сенный цвілы́, пле́сневы, бро́сневы;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пле́сневелый цвілы́, сплясне́лы, спле́снелы, збро́снелы.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
спле́снелы і сплясне́лы, ‑ая, ‑ае.
Пакрыты плесняй, цвіллю; цвілы. Сплеснелы хлеб. Спляснелыя паперы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
запле́сневелый цвілы́, запле́снелы, заплясне́лы; (о жидкостях) забро́снелы;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Пры́тхлы ’затхлы; гнілы, цвілы’ (Нас., Байк. і Некр., Растарг., ТС), ’прытухлы’, пры́тхліна ’дрэнны, гнілы пах’ (Нас.), прытыхля, пры́тхля, пры́тха ’цвіль, пах прэлага, затхласць’, прі́тхлысьць ’прытухласць’ (Яруш., Бяльк., ТС). Да тхнуць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
запле́снелы і заплясне́лы, ‑ая, ‑ае.
Пакрыты плесняй, цвіллю; цвілы. Брудныя, мабыць, ніколі не беленыя сцены пакрыты заплеснелымі плямамі. Мядзёлка. Камера была маленькая і вельмі сырая. З столі капала вада, сцены былі слізкія і запляснелыя. Зуб. // перан. Закаснелы, адсталы, устарэлы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)