хіста́льны

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. хіста́льны хіста́льная хіста́льнае хіста́льныя
Р. хіста́льнага хіста́льнай
хіста́льнае		 хіста́льнага хіста́льных
Д. хіста́льнаму хіста́льнай хіста́льнаму хіста́льным
В. хіста́льны (неадуш.)
хіста́льнага (адуш.)		 хіста́льную хіста́льнае хіста́льныя (неадуш.)
хіста́льных (адуш.)
Т. хіста́льным хіста́льнай
хіста́льнаю		 хіста́льным хіста́льнымі
М. хіста́льным хіста́льнай хіста́льным хіста́льных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

хіста́льны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. хіста́льны хіста́льная хіста́льнае хіста́льныя
Р. хіста́льнага хіста́льнай
хіста́льнае		 хіста́льнага хіста́льных
Д. хіста́льнаму хіста́льнай хіста́льнаму хіста́льным
В. хіста́льны (неадуш.)
хіста́льнага (адуш.)		 хіста́льную хіста́льнае хіста́льныя (неадуш.)
хіста́льных (адуш.)
Т. хіста́льным хіста́льнай
хіста́льнаю		 хіста́льным хіста́льнымі
М. хіста́льным хіста́льнай хіста́льным хіста́льных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

хіста́льны кача́тельный; колеба́тельный;

х. рух — колеба́тельное движе́ние

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

хіста́льны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да хістання (у 1 знач.). Хістальны рух.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

хіста́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

1. каго-што. Ківаць з боку ў бок.

Вецер хістае яліны.

2. чым. Рабіць хістальныя рухі чым-н.

Х. слуп.

3. перан., што. Рабіць няўстойлівым, падрываць.

Гэта хістала яго аўтарытэт.

|| аднакр. хісну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́.

|| наз. хіста́нне, -я, н. (да 1 і 2 знач.).

|| прым. хіста́льны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

колеба́тельный

1. калыха́льны, гайда́льны;

2. хіста́льны, обл. калыва́льны;

колеба́тельное движе́ние хіста́льны рух;

колеба́тельный ко́нтур радио хіста́льны ко́нтур;

3. вага́льны; см. колеба́ть​ 1—3;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кача́тельный

1. калыха́льны, гайда́льны;

2. хіста́льны, калыха́льны, калыва́льны;

кача́тельное движе́ние ма́ятника хіста́льны (калыха́льны) рух ма́ятніка;

3. вага́льны; см. кача́ть​I 1—3.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

хва́ля, -і, мн. -і, хваль, ж.

1. Вадзяны вал, які ўтвараецца ад гайдання паверхні вады.

Хвалі залівалі бераг мора.

2. Хістальны рух у фізічным асяроддзі ці электрамагнітным полі (спец.).

Электрамагнітныя хвалі.

Гукавая х.

3. перан., чаго. Пра масу, плынь чаго-н., што рухаецца адно за адным з пэўнымі інтэрваламі, перапынкамі.

4. перан., чаго. Узмоцнены рух, праяўленне чаго-н.

Х. дэманстрацый.

Х. мітынгаў.

|| прым. хва́левы, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гук, ‑а і ‑у, м.

1. ‑у. Ваганні паветра, якія мы ўспрымаем слыхам. Гукаў не было, нават не чулася шолаху траў, які звычайна ўлоўлівае вуха ў такую начную пару ўлетку. Хадкевіч.

2. ‑у. У фізіцы — хістальны рух частак паветра або другога асяроддзя. Скорасць гуку. Тэорыя гуку.

3. ‑у. У музыцы — тон адпаведнай вышыні ў адрозненне ад шуму. Музыкальны гук.

4. ‑а. Найменшы членараздзельны элемент чалавечай мовы. Галосныя гукі. Зычныя гукі.

•••

Камбінаторыка гукаў гл. камбінаторыка.

Ні гуку — а) пра глыбокую цішыню. Змоўкла радыё, ні гуку, І голас дыктара заціх. Колас; б) загад маўчаць, не абзывацца. — Здавайся, нас тут многа! І ні гуку! — моцным шэптам загадаў Палікар. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

коле́блющийся

1. прич. які́ (што) калы́шацца, які́ (што) гайда́ецца, які́ (што) вару́шыцца, які́ (што) кра́таецца; які́ (што) хіста́ецца, які́ (што) калыва́ецца, які́ (што) ківа́ецца; які́ (што) вага́ецца, які́ (што) зы́баецца; см. колеба́ться​ 1—6;

2. прил., физ. хіста́льны, вага́льны;

3. прил. (шаткий, неустойчивый) хі́сткі; (изменчивый) зме́нлівы.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)