Хве́дар
назоўнік, уласны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
Хве́дар |
Хве́дары |
| Р. |
Хве́дара |
Хве́дараў |
| Д. |
Хве́дару |
Хве́дарам |
| В. |
Хве́дара |
Хве́дараў |
| Т. |
Хве́дарам |
Хве́дарамі |
| М. |
Хве́дару |
Хве́дарах |
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
менаві́та, часц.
1. Ужыв. для падкрэслівання, узмацнення якога-н. члена сказа ў знач. якраз так.
Ён сказаў м. так.
2. у складзе злуч. Ужыв. перад пералічэннем каго-, чаго-н.
З’явіліся ўсе, а м.: Алесь, Рыгор і Хведар.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
казырка́сты, ‑ая, ‑ае.
З вялікім казырком. Андрэйчыкаў Хведар.. выпрасіў у Васіля казыркастую флоцкую фуражку. М. Стральцоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пакура́жыцца, ‑жуся, ‑жышся, ‑жыцца; зак.
Разм. Куражыцца некаторы час. І Хведар паедзе. Пакуражыцца ўсе шафёры любяць. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падпіхну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак., каго-што.
Тое, што і падапхнуць (у 1 знач.). Дзядзька Хведар прывітаўся па-ваеннаму і падпіхнуў хлопчыка наперад. Курто.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разлаго́днець, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
Разм. Паддацца лагоднасці, стаць лагодным, ласкавым. Васіль развесяліўся, разлагоднеў, быццам не ён сам, а Хведар зрабіў яму даўно жаданую ласку. М. Стральцоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аскалёпак, ‑пка, м.
Разм. Тое, што і аскабалак. У расчыненай грубцы ладна гарэлі хвойных аскалёпкі. Быкаў. / у перан. ужыв. [Сітоў] пасмяяўся з маіх страхаў: «Хведар проста некультурны. Аскалёпак старога Зарэчча». Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ціхма́ны, ‑ая, ‑ае.
Разм. Тое, што і ціхмяны. Глушак зноў паглядзеў на лысаватага: а гэты, можа, і праўда ціхманы і добры. Мележ. Даўней Хведар быў ціхманы, сарамлівы і крыху цельпукаваты хлопец. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разапну́ць, ‑пну, ‑пнеш, ‑пне; ‑пнём, ‑пняце; зак., што.
Разм. Тое, што і распяць. — Ззамаладу ведаю яго [Ермаліцкага]: за грош бацьку роднага на крыжы разапне. Грахоўскі. Хведар Набілкін пусціў сваю кабылку пасвіцца, а сам разапнуў шацёр і лёг спаць. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дурні́ца, ‑ы, м. і ж.
Разм. лаянк. Дурань, дурніла. А гэты Юзік — шаляніца, Малы яшчэ, зусім дурніца, Так пад нагамі і таўчэцца. Колас. — Вось скажу заўтра Казюку, што Грышка бачыў, — абазваўся Хведар. — Маўчы, дурніца... і слова нікому не рэкні. Чарот.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)