фы́ркаць, -аю, -аеш, -ае; незак.
1. 3 шумам выпускаць паветра з ноздраў.
Конь фыркае.
2. 3 шумам, з перарывамі выпускаць газ, пару і пад.
Кран фыркае.
3. перан. Выказваць незадаволенасць чым-н. (разм.).
Усім незадаволены, на ўсіх фыркае.
|| аднакр. фы́ркнуць, -ну, -неш, -не; -ні.
|| наз. фы́рканне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
фы́ркаць
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
фы́ркаю |
фы́ркаем |
| 2-я ас. |
фы́ркаеш |
фы́ркаеце |
| 3-я ас. |
фы́ркае |
фы́ркаюць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
фы́ркаў |
фы́ркалі |
| ж. |
фы́ркала |
| н. |
фы́ркала |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
фы́ркай |
фы́ркайце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
фы́ркаючы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
фы́ркаць несов., прям., перен. фы́ркать;
ко́ні ~каюць — ло́шади фы́ркают;
нездаво́лена ф. на каго́-не́будзь — недово́льно фы́ркать на кого́-л.
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
фы́ркаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
1. З шумам выпускаць паветра з ноздраў. Коні скубуць дзяцеліну, гучна і часта фыркаюць. Сачанка. Сынок — каржакаваты, шыракаплечы дзяцюк, смачна мыўся, фыркаў у кутку над шырокім тазам, а старая ставіла на стол. Няхай. Спачатку зубры абменьваліся грознымі позіркамі, хадзілі адзін вакол аднаго схіліўшы магутныя цяжкія галовы, і толькі сярдзіта фыркалі. В. Вольскі. // Разм. Смеючыся, утвараць гукі носам, губамі. Дзяўчаты нашы непрыкметна пераглядаюцца, Вольга фыркае ў кулак. Васілевіч.
2. Перарывіста, з шумам выпускаць пару, газ, паветра. [Машына] фыркала, пускала сінія клубы дыму і коўзалася на месцы. Новікаў. // Утвараць гук, падобны гуку паветра, што выпускаецца з шумам. Вада спрабуе дужацца з марозам, То фыркае, то пеніцца ў вірах. Свірка. За пераборкай.. чмялямі гулі электрычныя машынкі і нездаволена фыркалі пульверызатары. Корбан.
3. перан. Разм. Злавацца, выказваць нездаволенасць чым‑н. Ася, злосна фыркнуўшы, адрэзала: — А я ўсё роўна паеду. [Сакратар:] — Ты вось не фыркай, а бяжы ў банк. Асіпенка. [Зіна:] А калі будзеш фыркаць, то падумаем яшчэ, ці захочацца нам жыць з табой у адным пакоі. Губарэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фы́рканне ср., прям., перен. фы́рканье; см. фы́ркаць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
фы́ркать несов.
1. (с шумом выпускать воздух из ноздрей) пы́рхаць, фы́ркаць; чмы́хаць;
2. (смеяться, усмехаться, производя звук носом, губами) разг. фы́ркаць, пы́рхаць;
3. (выпускать с шумом воздух, пар, газ) пы́хкаць, фы́ркаць;
4. перен. (выражать недовольство), разг. фы́ркаць, чмы́хаць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
фы́ркнуць сов., однокр., прям., перен. фы́ркнуть; см. фы́ркаць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пафы́ркаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Фыркаць некаторы час; фыркнуць некалькі разоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пафы́ркваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Час ад часу, злёгку фыркаць. Чуваць было, як .. [коні] хрумаюць, жуючы нешта, і ціха пафыркваюць. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зафы́ркаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Разм. Пачаць фыркаць. // Фыркнуць некалькі разоў запар. Сабака зафыркаў і зноў заскуголіў, ціха, задаволена. Жычка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)