урасці́
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
урасту́ |
урасцё́м |
| 2-я ас. |
урасце́ш |
урасцяце́ |
| 3-я ас. |
урасце́ |
урасту́ць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
уро́с |
ураслі́ |
| ж. |
урасла́ |
| н. |
урасло́ |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
урасці́ |
урасці́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
уро́сшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
урасці́, -ту́, -це́ш, -це́; уро́с, урасла́, -ло́; зак.
1. у што. Па меры росту пранікнуць углыб, унутр.
Яблынькі добра ўраслі карэннем у глебу.
Хата па вокны ўрасла ў зямлю (перан.: моцна асела).
2. чым. Зарасці, парасці.
Двор урос травой.
|| незак. ураста́ць, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
урасці́ сов.
1. прям., перен. врасти́;
ко́рань уро́с у зямлю́ — ко́рень врос в зе́млю;
ха́та па во́кны ўрасла́ ў зямлю́ — ха́та по о́кна вросла́ в зе́млю;
2. зарасти́, порасти́;
двор уро́с траво́й — двор заро́с (поро́с) траво́й
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
урасці́, урасту, урасцеш, урасце; урасцём, урасцяце, урастуць; пр. урос, урасла, ‑ло; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Па меры росту пранікнуць углыб, прарасці ўнутр. Моладзь наўтыкала вярбовых калоў, і ўраслі яны ў зямлю, распусцілі вецце. Чарнышэвіч. Каб не засохнуць і прыносіць ураджай, .. [яблыні] неабходна было падняцца, урасці карэннем у гэтую глебу. Сяргейчык. / у перан. ужыв. Аднавяскоўцы ж кажуць інакш. Самусь, маўляў, урос у зямлю па калені, нішто яго не скруціць, не выкарчуе аніякі сівер. Б. Стральцоў.
2. перан. Арганічна, па меры развіцця, увайсці ў састаў чаго‑н. Наватарская па форме і зместу, паэма А. Куляшова «Сцяг брыгады» арганічна ўрасла ў нацыянальную літаратуру і фальклор, яна цесна звязана з рускай класікай. Гіст. бел. сав. літ.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Асесці, уехаць у зямлю. Хатка такая старая, што амаль па вокны ўрасла ў зямлю. Гаўрылкін. Кладка ўрасла ў зямлю, некалькі жэрдак зламалася, але хадзіць па ёй усё яшчэ было можна. Асіпенка. / у перан. ужыв. Як не ўрасці ў зямлю, Калі Чаўпе другі па-шчырасці: — Бач, гераініны пайшлі, Турбот хапіла вырасціць... Барадулін.
4. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Зарасці, парасці. Урос пагорак жорсткаю травою. Вітка. Густа ўрасла лесам зямля. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паўраста́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -а́е; зак.
Урасці — пра ўсё, многае.
Паўрасталі зеллем печышчы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
удзірване́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -е́е; зак.
Урасці густой травой, пакрыцца дзёрнам.
Удзірванела мяжа.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
врасти́ сов. урасці́, мног. паўраста́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ураста́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да урасці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ураста́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле дзеясл. урастаць — урасці (у 1, 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
удзірване́ць, ‑ее; зак.
Урасці густой травой, накрыцца дзёрнам. Межы [палёгка] паспелі ўжо .. удзірванець. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)