урасці́

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. урасту́ урасцё́м
2-я ас. урасце́ш урасцяце́
3-я ас. урасце́ урасту́ць
Прошлы час
м. уро́с ураслі́
ж. урасла́
н. урасло́
Загадны лад
2-я ас. урасці́ урасці́це
Дзеепрыслоўе
прош. час уро́сшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

урасці́, -ту́, -це́ш, -це́; уро́с, урасла́, -ло́; зак.

1. у што. Па меры росту пранікнуць углыб, унутр.

Яблынькі добра ўраслі карэннем у глебу.

Хата па вокны ўрасла ў зямлю (перан.: моцна асела).

2. чым. Зарасці, парасці.

Двор урос травой.

|| незак. ураста́ць, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

урасці́ сов.

1. прям., перен. врасти́;

ко́рань уро́с у зямлю́ — ко́рень врос в зе́млю;

ха́та па во́кны ўрасла́ ў зямлю́ — ха́та по о́кна вросла́ в зе́млю;

2. зарасти́, порасти́;

двор уро́с траво́й — двор заро́с (поро́с) траво́й

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

урасці́, урасту, урасцеш, урасце; урасцём, урасцяце, урастуць; пр. урос, урасла, ‑ло; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Па меры росту пранікнуць углыб, прарасці ўнутр. Моладзь наўтыкала вярбовых калоў, і ўраслі яны ў зямлю, распусцілі вецце. Чарнышэвіч. Каб не засохнуць і прыносіць ураджай, .. [яблыні] неабходна было падняцца, урасці карэннем у гэтую глебу. Сяргейчык. / у перан. ужыв. Аднавяскоўцы ж кажуць інакш. Самусь, маўляў, урос у зямлю па калені, нішто яго не скруціць, не выкарчуе аніякі сівер. Б. Стральцоў.

2. перан. Арганічна, па меры развіцця, увайсці ў састаў чаго‑н. Наватарская па форме і зместу, паэма А. Куляшова «Сцяг брыгады» арганічна ўрасла ў нацыянальную літаратуру і фальклор, яна цесна звязана з рускай класікай. Гіст. бел. сав. літ.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Асесці, уехаць у зямлю. Хатка такая старая, што амаль па вокны ўрасла ў зямлю. Гаўрылкін. Кладка ўрасла ў зямлю, некалькі жэрдак зламалася, але хадзіць па ёй усё яшчэ было можна. Асіпенка. / у перан. ужыв. Як не ўрасці ў зямлю, Калі Чаўпе другі па-шчырасці: — Бач, гераініны пайшлі, Турбот хапіла вырасціць... Барадулін.

4. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Зарасці, парасці. Урос пагорак жорсткаю травою. Вітка. Густа ўрасла лесам зямля. Галавач.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ураста́ць, урасці́ hinéinwachsen* vi (s), éinwachsen* vi (s), Wúrzel fássen; перан (укараняцца) Bóden fássen; sich éinleben (пра чалавека);

ён як у зямлю́ ўро́с er steht (da) wie ángewurzelt [gebánnt]

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

паўраста́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -а́е; зак.

Урасці — пра ўсё, многае.

Паўрасталі зеллем печышчы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

удзірване́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -е́е; зак.

Урасці густой травой, пакрыцца дзёрнам.

Удзірванела мяжа.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

врасти́ сов. урасці́, мног. паўраста́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ураста́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да урасці.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ураста́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле дзеясл. урастаць — урасці (у 1, 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)