урабі́ць, ураблю́, уро́біш, уро́біць; уро́блены; зак. (разм.).
1. што. Падрыхтаваць (зямлю) для пасеву; абрабіць.
У. агарод.
2. каго-што ў што. Вымазаць, упэцкаць.
У. рукі ў гразь.
3. што ў што. Уставіць унутр, замацаваўшы.
У. замок у дзверы.
4. што ў што. Уплесці вязаннем.
У. пяту ў панчоху.
|| незак. урабля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е (да 1 знач.) і уро́бліваць, -аю, -аеш, -ае (да 3 і 4 знач.).
|| наз. урабля́нне, -я, н. (да 1 знач.) і уро́бліванне, -я, н. (да 3 і 4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
урабі́ць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
ураблю́ |
уро́бім |
| 2-я ас. |
уро́біш |
уро́біце |
| 3-я ас. |
уро́біць |
уро́бяць |
| Прошлы час |
| м. |
урабі́ў |
урабі́лі |
| ж. |
урабі́ла |
| н. |
урабі́ла |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
урабі́ |
урабі́це |
| Дзеепрыслоўе |
| прош. час |
урабі́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
урабі́ць сов., разг.
1. (землю) обрабо́тать, возде́лать;
2. вы́пачкать, испа́чкать, изма́зать;
у. бо́ты ў гразь — вы́пачкать (испа́чкать, изма́зать) сапоги́ в грязи́;
3. (вставить внутрь) вде́лать;
у. замо́к у дзве́ры — вде́лать замо́к в дверь;
4. (вплести вязкой) ввяза́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
урабі́ць, ураблю, уробіш, уробіць; зак., каго-што.
Разм.
1. Падрыхтаваць зямлю для пасеву; абрабіць. [Дзед:] — Зямлі ў нас няшмат, ды без каня яе не ўробіш. Якімовіч. [Вяргейчык:] — Году не пройдзе — на папялішчах хаты вырастуць... І поле сваё ўробім. Сачанка. Забрукуем вуліцы, зямлю ўробім, як пух, машыны будуць араць і сеяць. Грахоўскі.
2. Вымазаць, упэцкаць у што‑н. Асцярожна пераступалі [людзі] праз пабітую цэглу, у цагляны пыл урабілі шэрыя халаты, рукі. Лынькоў. А можа яшчэ не абсохлі ногі, калі.. [Наста] ўрабіла іх у гразь, падпіхаючы ў рацэ ля спаленага моста калёсы? Пташнікаў.
3. Умацаваць, уставіць куды‑н., у што‑н. Урабіць замок у дзверы.
4. Уплесці вязаннем. Урабіць пяту ў панчоху.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
укліні́ць, -ню́, -ні́ш, -ні́ць; -ні́м, -ніце́, -ня́ць; -лі́нены; зак., што ў што.
Урабіць, уставіць клінам.
У. дошку ў шчыліну.
|| незак. уклі́ньваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
паўро́бліваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Разм. Урабіць усё, многае.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
урабля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе.
Незак. да урабіць (у 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
испа́чкать сов. запэ́цкаць, забру́дзіць; разг. урабі́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
урабля́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле дзеясл. урабляць — урабіць (у 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)