увя́звацца

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. увя́зваюся увя́зваемся
2-я ас. увя́зваешся увя́зваецеся
3-я ас. увя́зваецца увя́зваюцца
Прошлы час
м. увя́зваўся увя́зваліся
ж. увя́звалася
н. увя́звалася
Загадны лад
2-я ас. увя́звайся увя́звайцеся
Дзеепрыслоўе
цяп. час увя́зваючыся

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

увя́звацца несов.

1. в разн. знач. увя́зываться;

2. перен., разг. (вмешиваться) ввя́зываться;

1, 2 см. увяза́цца;

3. страд. увя́зываться; согласо́вываться; ввя́зываться; см. увя́зваць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

увя́звацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да увязацца.

2. Зал. да увязваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

увяза́цца, увяжу́ся, увя́жашся, увя́жацца; увяжы́ся; зак.

1. Стаць увязаным, завязаным.

Рэчы добра ўвязаліся.

2. перан. Прыйсці ў адпаведнасць з чым-н.

Планы добра ўвязаліся з мясцовымі ўмовамі.

3. перан. Без дазволу накіравацца ўслед за кім-н., далучыцца да каго-н., хто ідзе, едзе (разм.).

За намі ўвязаўся сабака.

4. перан. Уключыцца, умяшацца ў што-н. (разм.).

У. ў бойку.

|| незак. увя́звацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

увя́зываться разг.

1. (о вещах) увя́звацца;

2. (укладываться, упаковываться) увя́звацца;

3. перен. увя́звацца; (согласовываться) узгадня́цца;

4. (следовать неотступно) увя́звацца;

5. страд. увя́звацца; узгадня́цца; см. увя́зывать.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ввя́зываться

1. (вмешиваться) уме́швацца; (впутываться) ублы́твацца; (вовлекаться) уця́гвацца; (в бой) увя́звацца;

2. страд. увя́звацца; уро́блівацца, уплята́цца; см. ввя́зывать​ 1.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

вяза́цца, вяжуся, вяжашся, вяжацца; заг. вяжыся; незак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Знаходзіцца ў адпаведнасці з кім‑, чым‑н.; узгадняцца. Версія не вяжацца з фактамі. □ Гэта была праўда, але праўда гэтая не вязалася з душой жанчыны. Чорны. // Ладзіцца, атрымлівацца. Гаворка не вязалася. Лявону больш не было чаго казаць. Чарнышэвіч.

2. Прыставаць, прывязвацца, чапляцца. — А ты таксама не вяжыся вельмі да людзей! — параіла Вычыха. Кулакоўскі.

3. Зал. да вязаць (у 1, 3 знач.).

•••

Вязацца слатою — прыставаць, чапляцца да каго‑н.

Вязацца ў сварку — умешвацца, увязвацца ў сварку.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ле́зці, ле́зу, ле́зеш, ле́зе; лезь; незак.

1. Хапаючыся рукамі і чапляючыся нагамі ўзбірацца, падымацца куды-н. або спускацца ўніз.

Л. на гару.

Л. на дрэва.

2. Пранікаць, уваходзіць куды-н. крадучыся.

Л. ў чужы сад.

3. Пранікаць, забірацца куды-н., унутр чаго-н., а таксама выбірацца адтуль.

Л. ў кішэню.

Л. ў акно.

Л. ў ваду.

4. Настойліва ўмешвацца ў чужыя справы, жыццё і пад., дакучаць (разм.).

Л. не ў сваю справу.

5. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.; звычайна з адмоўем). Змяшчацца, быць у самы раз (пра абутак, адзенне).

Чаравік не лезе на нагу.

6. Насоўвацца, налазіць, спаўзаць.

Шапка лезе на вочы.

7. Надаедліва прыставаць, звяртацца з чым-н. да каго-н. (разм.).

Не лезь ты з такім глупствам.

8. Увязвацца ў што-н. непрыемнае.

Л. ў бойку.

9. Настойліва ісці, праходзіць, рабіць што-н., нягледзячы на забарону, перашкоды, цяжкасці.

10. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Выпадаць (пра валасы, поўсць).

11. Імкнуцца стаць кім-н., заняць больш высокую пасаду (разм.).

Л. ў начальнікі.

12. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Распаўзацца, ірвацца.

Сукенка лезе па швах.

◊

Лезці (перціся) на ражон (разм.) — рабіць што-н. рызыкоўнае, загадзя асуджанае на няўдачу.

Лезці ў душу — умешвацца ў чые-н. асабістыя справы, пачуцці, перажыванні.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

умешвацца, мяшацца, уступаць; увязвацца, вязацца, утыкацца, лезці, сунуцца, уліпаць (разм.); уразацца, укліньвацца, тачыцца (перан.) □ утыкаць нос, ткнуць нос, торкаць нос, соваць нос, сунуць нос, пхаць нос, лезці з носам, сунуцца з носам

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)