тупе́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; незак.
Станавіцца тупым (у 1, 3, 5 і 6 знач.).
Нажы тупеюць.
Погляд тупее.
Боль тупее.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тупе́ць
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
тупе́ю |
тупе́ем |
| 2-я ас. |
тупе́еш |
тупе́еце |
| 3-я ас. |
тупе́е |
тупе́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
тупе́ў |
тупе́лі |
| ж. |
тупе́ла |
| н. |
тупе́ла |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
тупе́ючы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
тупе́ць несов., прям., перен. тупе́ть;
нажы́ тупе́юць — ножи́ тупе́ют;
тупе́е па́мяць — тупе́ет па́мять
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
тупе́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Станавіцца тупым (у 1 знач.); тупіцца. Нож тупее. // перан. Станавіцца менш вострым (пра боль). Боль спачатку быў рэзкі, але з кожным крокам тупеў. Язэп радаваўся — значыць, абыдзецца, і не трэба будзе лажыцца ў бальніцу. Асіпенка.
2. перан. Прыходзіць у стан атупення, станавіцца неўспрымальным, тупым. Памяць тупее. □ Баталаў з жахам заўважыў, як тупее ў яго хлопцаў былая нянавісць. Асіпенка. Семінарысты сноўдаліся па пакоі, асабліва ў часе падрыхтоўкі да экзаменаў, як тручаныя тараканы; іх галовы, нашпігаваныя папоўскай цвіллю, памалу тупелі. С. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Тупе́ць ‘станавіцца тупым, неўспрымальным’ (ТСБМ), ст.-бел. тупети ‘слабець’: на блисканѧ з грому ѡko людское тупѣе (ГСБМ). Гл. тупа, тупы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тупе́ть несов., прям., перен. тупе́ць;
ножи́ тупе́ют нажы́ тупе́юць;
тупе́ет па́мять тупе́е па́мяць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)