тро́нутый​II прич.

1. (растроганный) узру́шаны, узвару́шаны, крану́ты, расчу́лены;

2. (ненормальный, психически больной) разг. ненарма́льны.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

тро́нутый​I прич.

1. (прикосновением) крану́ты;

2. (задетый) зачэ́плены;

3. (сдвинутый) пару́шаны;

4. (попорченный) прост. крану́ты; папсава́ны; прымаро́жаны; см. тро́нуть​I.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

крану́ты

1. тро́нутый, заде́тый;

2. перен. тро́нутый;

3. тро́нутый;

1-3 см. крану́ць 1, 3, 4

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

расчу́лены растро́ганный, тро́нутый, умилённый

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ру́шаны разг. тро́нутый, тро́ганный

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

звар’яце́лы

1. сумасше́дший, поме́шанный, умалишённый; тро́нутый;

2. (потерявший способность соображать) обезу́мевший, сумасше́дший

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

узвару́шаны

1. растрево́женный, разворошённый;

2. перен. встря́хнутый, взбодрённый; расшевелённый; по́днятый;

3. перен. тро́нутый; потрясённый;

1-3 см. узварушы́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

зачэ́плены I заце́пленный; см. зачапі́ць I

зачэ́плены II

1. (задетый, поддетый) заце́пленный;

2. заде́тый;

3. перен. тро́нутый, заде́тый;

4. перен. затро́нутый;

1-4 см. зачапі́ць II

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Тро́нуцца 1 ‘звар’яцець’ у фразе: тро́нуцца з ума, з розуму тронувся (палес., гродз., маг., гом., віц., ЛА, 2, Жд. 1, Ян., Юрч. Сін.; пух., Сл. ПЗБ), тро́нутый ‘ненармальны’ (кобр., ЛА, 2). З рус. тронуться (з розуму). Аналагічна ва ўкраінскай мове — тро́нутіся ‘зрабіцца трохі ненармальным, псіхічна хворым’ (ЕСУМ, 5, 646).

Тро́нуцца 2 ‘пачацца (пра вайну)’ (Юрч. СНЛ), ‘сапсавацца, растаць (пра зімовую дарогу)’ (лун., Шатал.), тро́нутыса ‘тс’ (Сл. Брэс.), тро́нуць ‘крануць, зачапіць, рушыць’ (ТС), ‘злёгку зачапіць’ (Юрч. Сін.; віц., ЛА, 3), ‘параніць жарабя (пра воўка)’ (ТС). Параўн. укр. трону́ти ‘крануцца, зварушыць’, трога́ти ‘кранацца, варушыць, непакоіць, назаляць’, рус. тро́нуться ‘рушыцца, крануцца’, ‘расчуліцца’, тро́нуть ‘дакрануцца’, ‘зачапіць’, ‘рушыць (у дарогу, з месца)’, ‘папсаваць, крануць, прымарозіць’, сюды ж балг. тро́гвам ‘кранаю’. Надзейнай адзінай этымалогіі няма (Фасмер, 4, 104): супастаўляюць з лат. treksne ‘ўдар, поштурх’, ст.-ісл. þreka ‘сціскаць, давіць’, ст.-англ. đracu ‘націск, гвалт’ (Мюленбах-Эндзелін, 4, 230), ст.-лат. trieksne (XVII ст.) ‘бунт, мяцеж’ (Каруліс, 2, 426); з лац. tergeō, ‑ēre ‘мыць, чысціць’, гоц. þaíeko ‘дзірка’ (Петр, BB, 18, 285). Рускае слова выводзяць з тро́пнуть ‘топнуць’, тропа́ть ‘таптаць’ (Трубачоў, Дополн.). Гл. яшчэ Чарных, 2, 263–264; ЕСУМ, 5, 646.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)