а́тлас, -а, мн. -ы, -аў, м.

Зборнік геаграфічных, гістарычных і інш. карт, а таксама табліц, дыяграм.

Геаграфічны а.

Заалагічны а.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

таблі́ца

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. таблі́ца таблі́цы
Р. таблі́цы таблі́ц
Д. таблі́цы таблі́цам
В. таблі́цу таблі́цы
Т. таблі́цай
таблі́цаю
таблі́цамі
М. таблі́цы таблі́цах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

табуля́тар, ‑а, м.

1. Від вылічальнай машыны.

2. Прыстасаванне ў пішучых машынках для друкавання табліц.

[Ад лац. tabula — дошка.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

завярста́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Скласці старонкі (палосы) з наборных радкоў тэксту, табліц, ілюстрацый; звярстаць. Завярстаць кнігу.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дыспле́й, ‑я, м.

Спец. Устройства для візуальнага адлюстравання інфармацыі (у выглядзе тэксту, табліц, чарцяжа і інш.) на экране электронна-прамянёвага прыбора (тэлевізійнага або асцылаграфічнага тыпу).

[Ад англ. display — паказваць, узнаўляць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фотатэлегра́ф, ‑а, м.

1. Від сувязі для перадачы і прыёму на фатаграфічную паперу нерухомых відарысаў (рукапісаў, малюнкаў, табліц і пад.) сродкамі тэлеграфа або радыё.

2. Абсталяванне, якое ажыццяўляе такі від сувязі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

а́тлас, ‑а, м.

Зборнік геаграфічных, гістарычных і інш. карт, а таксама табліц, малюнкаў, чарцяжоў, схем і пад. Геаграфічны атлас. Заалагічны атлас.

[Паводле імя міфічнага велікана Атланта (грэч. Atlas).]

атла́с, ‑у, м.

Тканіна з гладкім, бліскучым правым бокам. Чорны атлас.

[Араб. atlas — гладкі, малакаштоўны — пра шоўк.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

эпідыяско́п, ‑а, м.

Аптычны прыбор для праектавання на экран непразрыстых аб’ектаў (чарцяжоў, малюнкаў, табліц і пад.) і празрыстых (дыяпазітываў). На ўроках літаратуры добрымі памочнікамі настаўніка сталі эпідыяскоп, дыяпраектар, фільмаскоп, магнітафон, кіно. «Полымя».

[Ад грэч. epi — на, над, пры і diáskopéō — гляджу праз, скрозь.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дубліка́т, ‑а, М ‑каце, м.

Другі экземпляр якога‑н. дакумента, які мае аднолькавую юрыдычную сілу з арыгіналам. Выдаць дублікат. Дублікат атэстата. // У выдавецкае справе — дадатковы экземпляр часткі рукапісу, якая рыхтуецца да набору асобна. Дублікаты табліц.

[Лац. duplicatus — падвоены.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прыбы́так, ‑тку, м.

1. Сума, на якую даход перавышае выдаткі; грашовы даход. Чысты прыбытак. Валавы прыбытак. // Спец. Даход капіталістаў, крыніцай якога з’яўляецца прыбавачная вартасць. Максімальны прыбытак. Прыбыткі манаполій. // Спец. Даход дзяржаўных прадпрыемстваў у сацыялістычным грамадстве, які атрымліваецца ў выніку павышэння прадукцыйнасці працы. Прыбытак дзяржаўных прадпрыемстваў. Адлічэнне прыбыткаў.

2. Даход, які атрымліваецца ад якога‑н. роду заняткаў, дзейнасці і пад. Пан Кудзілоўскі лічыў, хата сады даюць больш прыбытку, чым збожжа, і збожжа зусім не сеяў. Хомчанка. — Але хіба кіраўніцтва завода не ведае без вашых табліц і лічбаў на некалькіх старонках, што пераабсталяванне цэха дало б вялікія прыбыткі заводу? Арабей. Выдавецкая справа ў той час не толькі не прынесла беларускаму першадрукару прыбыткаў, а патрабавала шмат выдаткаў. С. Александровіч.

3. Разм. Карысць, выгада. [Міхал:] — А што за шчасце тут, спытаем? Які прыбытак мы тут маем? Колас.

4. Разм. Пра з’яўленне патомства (у сям’і, гаспадарцы і пад.). Жадаем яшчэ вам Прыбытку ў хаце, Ні мала, ні многа — Штогод па дзіцяці. Русак. Рамізнік сядзіць на козлах і ўсміхаецца, гледзячы, як я нясу на руках дзіця. — З прыбыткам вас, — кажа ён. Сабаленка. Конюху дзядзьку Мікалаю не было каму ў тую часіну пахваліцца і свежай навіной і жаданым прыбыткам на сваёй канюшні. Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)