Сяльцо́
назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
Сяльцо́ |
| Р. |
Сяльца́ |
| Д. |
Сяльцу́ |
| В. |
Сяльцо́ |
| Т. |
Сяльцо́м |
| М. |
Сяльцы́ |
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
сяльцо́
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
сяльцо́ |
сяльцы́ |
| Р. |
сяльца́ |
сяльцо́ў |
| Д. |
сяльцу́ |
сяльца́м |
| В. |
сяльцо́ |
сяльцы́ |
| Т. |
сяльцо́м |
сяльца́мі |
| М. |
сяльцы́ |
сяльца́х |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
сяльцо́ ср., уменьш. сельцо́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сяльцо́, ‑а, н.
Памянш. да сяло; невялікае сяло. Сяльцо было маленькае, хат з дзесяць. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сельцо́ уменьш. сяльцо́, -ца́ ср.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пі́ва, ‑а, н.
Слабаалкагольны напітак з ячменнага соладу. Мінуўшы Сяльцо, Лабановіч надумаўся зайсці да старога Абрама, выпіць бутэльку піва і крыху адпачыць. Колас.
•••
Піва не зварыш з кім гл. зварыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́селкі, ‑лак; адз. няма.
Невялікае паселішча, якое ўзнікла на новым месцы ў выніку перасялення з іншых населеных пунктаў. Калгас маленькі, не калгас — хутчэй хутар, выселкі. Хадкевіч. [Бабка:] — Чулі, можа, Сяльцо?.. Гэта — выселкі з нашае ж вёскі, двароў дзесяць. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Сяльча́нін разм. ’сельскі жыхар, селянін; аднавясковец’ (ТСБМ), ст.-бел. сельча́нинъ (?), параўн. Т. скл. сельча́ном (XVI ст., Карскі, 1–3, 147), рус. сельча́нин ’жыхар сяла’, стараж.-рус. сельчанинъ ’тс’. Дэрыват ад сяльцо́ ’невялікае сяло, пасяленне’ (ТСБМ, Ласт., Некр. і Байк.) < сяло, гл. Адзначаецца экспансія ў сучаснай рускай мове фарманта ‑чане, ‑чанин у адтапанімічных утварэннях на *‑janinъ (Трубачоў, Этимология–1980, 4), што магло паўплываць і на пашырэнне такіх утварэнняў у беларускай мове, параўн. мінча́нін, гамяльча́нін. Менш верагодна другаснае ўтварэнне ад сяля́к ’селянін’ (Ласт.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
празява́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што і без дап.
Разм. Не заўважыць, прапусціць, прагледзець. Алесь выцягваў шыю, каб за чужымі галовамі не празяваць, калі паявіцца Ніна. Шыцік. Пакуль дазваніўся, урэшце, ды растлумачыў, у чым справа, празяваў апошні аўтобус у Сяльцо. Быкаў. // Не выкарыстаць, упусціць зручны момант. Уборачная непакоіла Мароза. Ну, што ж, законна, летні дзень год корміць. Празяваеш яго — зімою месяцам не навярстаеш. Лобан. // Аслабіўшы ўвагу да каго‑, чаго‑н., прагледзець, недагледзець за кім‑, чым‑н. — Празяваў я хлопца, — быццам скардзіўся бацька старой. — Вырас ён тут без мяне. Цяжка цяпер у рукі ўзяць. Ох, цяжка. Вялікі ўжо. Сяркоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)