сце́рціся, 1 і 2 ас. не ўжыв., сатрэ́цца; сцёрся, сце́рлася; зак.
1. Знікнуць ад выцірання, трэння або ўздзеяння якіх-н. знешніх прычын.
Надпіс на пліце сцёрся.
Лямка ад сумкі сцерлася.
2. перан. Прапасці, знікнуць.
Многія даты сцерліся ў памяці.
3. Ад доўгага ўжывання, трэння стаць тонкім, зменшыцца ў аб’ёме, атрымаць пашкоджанне.
Брусок сцёрся.
Манета сцерлася.
|| незак. сціра́цца, -а́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сце́рціся
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
- |
- |
| 2-я ас. |
- |
- |
| 3-я ас. |
сатрэ́цца |
сатру́цца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
сцё́рся |
сце́рліся |
| ж. |
сце́рлася |
| н. |
сце́рлася |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
сце́рціся сов.
1. в разн. знач. стере́ться;
фа́рба сцерлася — кра́ска стёрлась;
на́дпіс сцёрся — на́дпись стёрлась;
мане́та сцёрлася — моне́та стёрлась;
с. ў па́мяці — стере́ться в па́мяти;
2. (размельчиться) стере́ться, истере́ться;
3. разг. пропа́сть;
парася́ ~лася — поросёнок пропа́л
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сце́рціся, сатрэцца; пр. сцёрся, сцерлася; зак.
1. Знікнуць ад выцірання, трэння або ад уздзеяння якіх‑н. іншых знешніх прычын. Надпісу на плітах не разабраць: і не цяперашнімі літарамі ён напісаны і ад часу сцёрся. Васілевіч. Знадворку і вагон прыгожы. Яшчэ не сцерлася назусім чырвоная фарба. Лынькоў. // перан. Прапасці, знікнуць. Беларусь — я ў гэта веру разам са сваімі героямі — стане горадам-садам, дзе сатруцца, знікнуць усе межы, якія ёсць між горадам і вёскаю: бытавыя, культурныя, матэрыяльныя. Дубоўка. З памяці не маглі сцерціся ні высокія дняпроўскія кручы, ні звонкі бор над ракой. Шахавец.
2. Атрымаць пашкоджанні або стаць тонкім ад трэння, доўгага ўжывання. Прыступкі сцерліся. □ Пакуль адатрэш гразь, дык скарэй сатрэцца скура на далонях. Чарнышэвіч. Там, дзе галіны стыкаюцца адна з другою, кара на іх сцерлася. Колас. // перан. Пазбавіцца арыгінальнасці (пра словы, думкі і пад.). Паўзіце, словы, ад мяне: Агідныя, Халодныя, Ілжывыя, Атрутныя. .. Вы — сцерліся, Да вас прывыклі, Вас не прыкмячаюць. Дзяргай.
3. перан. Змарнавацца, дарэмна страціцца (пра час і пад.). Марыля заплакала. Гэтак ясна зрабілася ўсё, — што без долі сцерлася маладосць, што і цяпер на шчасце спадзявацца цяжка. Брыль. Так у Грыпіны і сцерлася жыццё. Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пасціра́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -а́ецца; зак.
Сцерціся — пра ўсё, многае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сашмо́ргацца, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -аецца; зак.
Сцерціся ад доўгага шморгання.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ско́ўзацца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -аецца; зак. (разм.).
Стаць тонкім ад слізгання, трэння; сцерціся.
Канькі скоўзаліся.
|| незак. ско́ўзвацца, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
изгла́диться
1. (стать незаметным, стереться) згла́дзіцца; сце́рціся;
2. перен. (исчезнуть, уничтожиться) зні́шчыцца; сце́рціся.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сашмо́ргацца, ‑аецца; зак.
Сцерціся ад доўгага шморгання.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сціра́цца, ‑аецца; незак.
1. Незак. да сцерціся.
2. Зал. да сціраць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)