суці́шыць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
суці́шу |
суці́шым |
| 2-я ас. |
суці́шыш |
суці́шыце |
| 3-я ас. |
суці́шыць |
суці́шаць |
| Прошлы час |
| м. |
суці́шыў |
суці́шылі |
| ж. |
суці́шыла |
| н. |
суці́шыла |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
суці́ш |
суці́шце |
| Дзеепрыслоўе |
| прош. час |
суці́шыўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
суці́шыць, -шу, -шыш, -шыць; -шаны; зак.
1. каго-што. Супакоіць, давесці да стану спакою, уціхамірыць.
С. дзяцей.
2. што. Змякчыць, зрабіць менш адчувальным; аслабіць, прыглушыць якое-н. пачуццё.
С. боль.
С. хваляванне.
3. каго-што. Прыцішыць, затрымаць (чый-н. ход, рухі пад.).
С. каня.
С. бег.
|| незак. суціша́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. суцішэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
суці́шыць сов.
1. уня́ть; успоко́ить;
с. дзяце́й — уня́ть (успоко́ить) дете́й;
с. гнеў — уня́ть (успоко́ить) гнев;
2. (сдержать) уме́рить;
3. (сделать медленнее) заме́длить;
с. ход — заме́длить ход
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
суці́шыць, ‑шу, ‑шыш, ‑шыць; зак., каго-што.
1. Прывесці ў стан спакою, рассеяць хваляванне і пад.; супакоіць. Валя раз не сцярпела. Дала .. [Пецю] па твары і плакала ўвесь урок. Яе ніхто тады не мог суцішыць: у яе разбалелася галава. Пташнікаў. // Прымусіць або ўгаварыць каго‑н. перастаць крычаць, шумець і пад.; заставіць весці сябе ціха. Грамыка суцішыў моладзь і аб’явіў пачатак канцэрта. Дуброўскі. Настаўніца суцішыла дзяцей і .. пачала правяраць іх веды. Васілевіч. // Разм. Вымусіць спыніць якія‑н. дзеянні, учынкі; уціхамірыць каго‑н. Не хапіла ў паноў ні акоў, ні гранат, Каб суцішыць навек неўгамонны народ. Бажко. Нішто не магло суцішыць раз’юшанай лютасці лясных быкоў. В. Вольскі.
2. Паменшыць, змякчыць, зрабіць менш адчувальным. Суцішыць голад. □ Хочацца есці, піць і... спаць. Калі не спаць, дык прылегчы адпачыць, каб суцішыць боль у нагах, якія сталі пудовымі — не пацягнуць. С. Александровіч. // Аслабіць або прыглушыць якое‑н. пачуццё. І цяжка мне суцішыць і стрымаць Пачуцці, расчуленне, хваляванне! Дзяргай.
3. Затрымаць, прыцішыць (чый‑н. ход, рух і пад.). Каля дома Андрэя Сташэвіча .. [Халуста] суцішыў хаду. Чарнышэвіч. Лодка хоць і суцішыла ход, але плыла ў адным напрамку. Пестрак. Расшпіліў [Віця] паліто і зноў пабег. Вось і ўтаптаная сцежка, што вядзе да вакзала. На хвіліну суцішыў бег, каб супакоіцца. Нядзведскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ути́шить сов., уст., прост. суці́шыць, уціхамі́рыць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
суціша́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да суцішыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
суці́шваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да суцішыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
суцішэ́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. суцішыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
суці́шванне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. суцішваць — суцішыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уці́шыць, -шу, -шыш, -шыць; -шаны; зак.
1. каго (што). Уціхамірыць, утаймаваць.
У. сабаку.
2. што. Палегчыць або суняць (хваробу, боль); суцішыць, супакоіць (пачуцці, перажыванні і пад.).
У. боль.
У. хваляванні.
|| незак. уці́шваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)