сутыкну́цца
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
сутыкну́ся |
сутыкнё́мся |
| 2-я ас. |
сутыкне́шся |
сутыкняце́ся |
| 3-я ас. |
сутыкне́цца |
сутыкну́цца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
сутыкну́ўся |
сутыкну́ліся |
| ж. |
сутыкну́лася |
| н. |
сутыкну́лася |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
сутыкні́ся |
сутыкні́цеся |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
сутыкну́ўшыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
сутыкну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся; зак.
1. з кім-чым. Рухаючыся насустрач, ударыцца адно аб адно, наткнуцца адзін на аднаго.
Машыны сутыкнуліся на вузкай дарозе.
С. ў дзвярах з суседам.
2. з кім. Нечакана сустрэцца, сысціся дзе-н.
С. ў лесе з ляснічым.
3. перан., з чым. Спазнаць, зведаць што-н.; пазнаёміцца з чым-н.
С. з непрыемнасцямі.
4. з кім-чым. Уступіць у сутычку, сысціся ў баі.
С. з ворагам.
|| незак. сутыка́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
|| наз. сутыкне́нне, -я, н. (да 1, 3 і 4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сутыкну́цца сов., в разн. знач.
1. столкну́ться;
кры́гі сутыкну́ліся — льди́ны столкну́лись;
с. з карабля́мі во́рага — столкну́ться с корабля́ми врага́;
2. соприкосну́ться, столкну́ться;
с. з непажада́ным чалаве́кам — соприкосну́ться с нежела́тельным челове́ком;
іх інтарэ́сы сутыкну́ліся — их интере́сы столкну́лись
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сутыкну́цца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; ‑нёмся, ‑няцеся; зак.
1. Рухаючыся насустрач, наткнуцца адзін на аднаго, ударыцца адно аб адно. Яшчэ хвіліна — і лодкі сутыкнуцца... Гамолка. На вадзе было многа купальшчыкаў і купальшчыц, і Ксеня кожны раз падказвала Глебу, як абмінуць іх, каб не сутыкнуцца. Васілёнак. Паравозы зрабілі рывок — нібы магутны асілак кракнуў, буферы вагонаў сутыкнуліся. Кавалёў. // перан. Уступіць у канфліктныя адносіны. Тут [на судзе] сутыкнуліся дзве праўды: мужыцкая і панская, і яны выключалі адна адну. Машара. Узвышаны, па сутнасці сваёй рамантычны, ідэал сутыкнуўся з явай непрыгляднай, змрочнай. Навуменка.
2. з кім. Нечакана сустрэцца, сысціся на дарозе. Сярод халаднаватага, ветранага дня, ідучы з бярэзніку.., [Васіль] сутыкнуўся з Ганніным бацькам. Мележ. А потым я сустрэў .. [Ірыну] ў магазіне. Сутыкнуўся прама ў дзвярах. Гаўрылкін. // Уступіць у якія‑н. адносіны, сустрэўшыся, апынуўшыся разам. Сутыкнуцца па рабоце. // перан.; з чым. Спазнаць, зведаць што‑н.; пазнаёміцца з чым‑н. Сутыкнуцца з цяжкасцямі. □ Калі прыйшлося самому брацца за справу,.. [Паходня] сутыкнуўся з перашкодамі, што палохалі і бянтэжылі. Хадкевіч. З творчасцю Маякоўскага Танк сутыкнуўся яшчэ ў 1930 годзе ў перакладах на польскую мову. У. Калеснік.
3. Уступіць у сутычку, сысціся ў баі. Яшчэ раніцай тут ішоў бой. Сутыкнуліся дзве сілы. Гурскі. І на другі дзень Пецю не давялося сутыкнуцца з ворагам. Сіняўскі.
4. Зак. да сутыкацца (у 2–4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перакрыжава́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -жу́ецца; зак.
1. Размясціцца накрыж, скрыжавацца.
Вуліцы перакрыжаваліся.
2. перан. Сутыкнуцца, пераплесціся.
Інтарэсы перакрыжаваліся.
|| незак. перакрыжо́ўвацца, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сутыка́нне, ‑я, н.
Дзеянне і стан паводле знач. дзеясл. сутыкацца — сутыкнуцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
соприкосну́ться сов.
1. (прикоснуться) даткну́цца, дакрану́цца;
2. (вступить в общение) сутыкну́цца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
столкну́ться
1. (двигаясь, удариться — с кем, чем) сту́кнуцца, сутыкну́цца;
билья́рдные шары́ столкну́лись білья́рдныя шары́ сту́кнуліся;
2. перен. (встретиться, войти в противоречие) сутыкну́цца;
на́ши интере́сы столкну́лись на́шы інтарэ́сы сутыкну́ліся.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
спазна́цца, -на́юся, -на́ешся, -на́ецца; зак. (разм.).
1. Пазнаёміцца, здружыцца; блізка сысціся.
Нашы дзеці спазналіся ў школе.
2. з чым. Сутыкнуцца з чым-н., зведаць што-н.
С. з цяжкім жыццём.
|| незак. спазнава́цца, -знаю́ся, -знае́шся, -знае́цца; -знаёмся, -знаяце́ся, -знаю́цца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сутыка́цца несов., в разн. знач.
1. ста́лкиваться;
2. соприкаса́ться, ста́лкиваться;
1, 2 см. сутыкну́цца
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)