сутыкне́нне

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. сутыкне́нне сутыкне́нні
Р. сутыкне́ння сутыкне́нняў
Д. сутыкне́нню сутыкне́нням
В. сутыкне́нне сутыкне́нні
Т. сутыкне́ннем сутыкне́ннямі
М. сутыкне́нні сутыкне́ннях

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

бу́фер, -а, мн. -ы, -аў, м.

Спецыяльнае прыстасаванне ў паравозах, вагонах, аўтамабілях для паслаблення сілы ўдару, штуршка пры сутыкненні.

|| прым. бу́ферны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шчаўчо́к, -чка́, мн. -чкі́, -чко́ў, м.

1. Рэзкі адрывісты гук, які ўтвараецца пры сутыкненні, рабоце механізма і пад.

Ш. затвора вінтоўкі.

2. Тое, што і пстрычка.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ба́мпер, ‑а, м.

Буфер, які аслабляе сілу ўдару аўтамабіля пры сутыкненні з чым‑н.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

трэ́нне, -я, н.

1. Рух прадмета па паверхні другога прадмета.

Дэталі знасіліся ад трэння.

2. Сіла, якая перашкаджае руху аднаго цела па паверхні другога.

3. перан., мн. -ні, -няў. Спрэчкі, сутыкненні, якія перашкаджаюць нармальнаму ходу справы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адшчо́ўкваць

‘утвараць рэзкі, адрывісты гук пры ўдары, сутыкненні, у час работы якога-н. апарата, прыбора, механізма і пад.; лічыць што-небудзь; счышчаць што-небудзь’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. адшчо́ўкваю адшчо́ўкваем
2-я ас. адшчо́ўкваеш адшчо́ўкваеце
3-я ас. адшчо́ўквае адшчо́ўкваюць
Прошлы час
м. адшчо́ўкваў адшчо́ўквалі
ж. адшчо́ўквала
н. адшчо́ўквала
Загадны лад
2-я ас. адшчо́ўквай адшчо́ўквайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час адшчо́ўкваючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

Ляск ’звонкі гук, які ўтвараецца пры ўдары металічным прадметам аб метал, камень і інш.’, ’рэзкі, сухі гук пры ўдары, сутыкненні’ (ТСБМ, Касп.). Укр. ляск, рус. лязг. Усх.-слав. гукаперайманне (Бернекер, 1, 702).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

статы́чнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць статычнага (у 2 знач.). Колас як празаік рос, пераадольваючы статычнасць, апісальніцтва, ішоў да раскрыцця падзей, з’яў жыцця праз сюжэт, праз драматычныя сутыкненні герояў. Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бу́фер, ‑а, м.

Прыстасаванне ў паравозе, вагоне, аўтамабілі, лафеце і інш. для паслаблення сілы ўдару, штуршка пры сутыкненні. «Кіў-гець!» — скрыганулі вагоны, і поезд здрыгануўся, бразнуў крукамі, грымнуў буферамі. Колас. // перан. Прамежкавае звяно, якое аслабляе сутыкненне варожых бакоў. Дзяржава-буфер.

[Англ. buffer.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ляск, ‑у, м.

1. Звонкі гук, які ўтвараецца ад удару металічнымі прадметамі аб метал або камень. З ляскам, цяжкім гулам плылі, абганяючы мяне, вагоны. Радкевіч. Змоўк бульдозераў ляск па раскопаных поймах. Звонак.

2. Рэзкі сухі гук пры ўдары, сутыкненні. Чуе Янка ляск пугі, бачыць успацелых коней. Бядуля.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)