сутыкне́нне
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
сутыкне́нне |
сутыкне́нні |
| Р. |
сутыкне́ння |
сутыкне́нняў |
| Д. |
сутыкне́нню |
сутыкне́нням |
| В. |
сутыкне́нне |
сутыкне́нні |
| Т. |
сутыкне́ннем |
сутыкне́ннямі |
| М. |
сутыкне́нні |
сутыкне́ннях |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
сутыкне́нне, -я, н.
1. гл. сутыкнуцца.
2. перан. Вострая спрэчка, сварка на глебе рознагалосся.
С. з сябрам.
3. перан. Сутычка, бой.
Узброенае с.
4. перан. Непасрэдныя зносіны, сувязь, знаёмства з чым-н.
С. з рэчаіснасцю.
5. перан. Проціпастаўленне чаго-н. супярэчнага, несумяшчальнага, уступленне ў канфлікт, у варожыя адносіны.
С. інтарэсаў.
С. характараў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сутыкне́нне ср., в разн. знач.
1. столкнове́ние;
2. соприкоснове́ние, столкнове́ние;
1, 2 см. сутыкну́цца
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сутыкне́нне, ‑я, н.
1. Удар, штуршок, які адбываецца пры хуткім збліжэнні двух прадметаў, што рухаюцца насустрач. Прыйдзе такі момант, калі ў нагрэтым газе малекулы будуць вельмі моцна ўдарацца адна аб другую і энергіі сутыкнення будзе дастаткова для адрыву атамаў. «Маладосць».
2. перан. Уступленне ў супярэчнасць з чым‑н. процілеглым, несумяшчальным, а таксама сама супярэчнасць. Сутыкненне інтарэсаў. □ Грамадскія адносіны, якія склаліся ў працэсе сутыкнення мэтанакіраваных дзеянняў людзей, самі становяцца для іх аб’ектыўным фактарам, што не залежыць ад іх волі. «Весці». Байкі Крапівы змяшчаюць у сабе сутыкненні разнастайных характараў. Лужанін.
3. перан. Непасрэдныя зносіны, сувязь, знаёмства з чым‑н. Сутыкненне з рэчаіснасцю. □ Жыццё [касманаўтаў] праходзіла ў пастаянных сутыкненнях сам-насам з чужой і грознай прыродай. Шыцік. Алесь Руневіч сталее з першых дзён свайго сутыкнення з жахлівай рэальнасцю вайны. Юрэвіч. Сутыкненне з беларускай міфалогіяй, якое дало адметны беларускі каларыт раннім вершам паэта, аказалася эпізадычным. Лойка.
4. Вострая спрэчка, сварка на глебе рознагалосся. [Сябры] адчувалі, што з цягам часу такія спрэчкі могуць перарасці ў больш сур’ёзныя сутыкненні, і ўсяляк імкнуліся загладзіць папрокі і кпіны жартам. Ваданосаў. Але скажу вам... што нават і ў закаханых не заўсёды ідзе ўсё гладка, бываюць і нязгоды і сутыкненні. М. Ткачоў.
5. Сутычка, бой. Узброенае сутыкненне. // Пра палітычны канфлікт, класавыя баі. Пісьменнік зусім не выпадкова паказаў сутыкненне процілеглых класавых сіл тагачаснай заходнебеларускай вёскі — рэвалюцыйна настроенага сялянства і яго антыпода — кулацтва. Майхровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сутыкну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся; зак.
1. з кім-чым. Рухаючыся насустрач, ударыцца адно аб адно, наткнуцца адзін на аднаго.
Машыны сутыкнуліся на вузкай дарозе.
С. ў дзвярах з суседам.
2. з кім. Нечакана сустрэцца, сысціся дзе-н.
С. ў лесе з ляснічым.
3. перан., з чым. Спазнаць, зведаць што-н.; пазнаёміцца з чым-н.
С. з непрыемнасцямі.
4. з кім-чым. Уступіць у сутычку, сысціся ў баі.
С. з ворагам.
|| незак. сутыка́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.
|| наз. сутыкне́нне, -я, н. (да 1, 3 і 4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
суты́чка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.
1. Кароткі бой, узброенае сутыкненне.
С. перадавых часцей.
С. з варожай засадай.
2. Сварка, спрэчка.
С. з суседкай.
3. Тое, што і сутыкненне (у 5 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
калі́зія, -і, мн. -і, -зій, ж. (кніжн.).
Сутыкненне процілеглых поглядаў, інтарэсаў, імкненняў.
|| прым. калізі́йны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
канфранта́цыя, ‑і, ж.
Проціпастаўленне, сутыкненне. Пазбегнуць канфрантацыі. Ваенная канфрантацыя.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
канфлі́кт, -у, М -кце, мн. -ы, -аў, м.
Сутыкненне, сур’ёзнае разыходжанне, спрэчка.
Сямейны к.
Узброены к.
|| прым. канфлі́ктны, -ая, -ае.
К. характар.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сутыка́льны, ‑ая, ‑ае.
Які сутыкаецца, мае сутыкненне з кім‑, чым‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)