страхава́ць

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. страху́ю страху́ем
2-я ас. страху́еш страху́еце
3-я ас. страху́е страху́юць
Прошлы час
м. страхава́ў страхава́лі
ж. страхава́ла
н. страхава́ла
Загадны лад
2-я ас. страху́й страху́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час страху́ючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

страхава́ць, страху́ю, страху́еш, страху́е; страху́й; страхава́ны; незак.

1. каго-што. Праводзіць страхаванне (у 2 знач.), заключаць дагавор аб страхаванні.

С. жыццё.

С. маёмасць.

С. жыллё.

2. перан., каго-што. Засцерагаць ад чаго-н. непрыемнага, непажаданага.

С. сябе ад непатрэбных эмоцый.

3. перан., каго (што). Засцерагаць ад няшчасных выпадкаў пры выкананні гімнастычных практыкаванняў, небяспечнай работы і пад. (спец.).

С. электраманцёра.

|| зак. застрахава́ць, -страху́ю, -страху́еш, -страху́е; -страху́й; -страхава́ны (да 1 і 2 знач.).

|| звар. страхава́цца, страху́юся, страху́ешся, страху́ецца; страху́йся; зак. застрахава́цца, -страху́юся, -страху́ешся, -страху́ецца; -страху́йся (да 1 і 2 знач.).

|| наз. страхава́нне, -я, н. і страхо́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж. (да 1 і 2 знач.).

Страхаванне жыцця (на выпадак смерці).

○

Сацыяльнае страхаванне — страхаванне па матэрыяльным забеспячэнні ў старасці, пры інваліднасці, хваробе і пад.

Страхоўка жывёлы.

|| прым. страхавы́, -а́я, -о́е (да 1 і 2 знач.) і страхо́вачны, -ая, -ае (да 3 знач.).

Страхавы выпадак.

Страхавы збор.

Страховачная тэхніка.

Страховачны пояс спартсмена.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

страхава́ць несов., в разн. знач. страхова́ть;

с. жыццё — страхова́ть жизнь;

с. сябе́ ад непрые́мнасцей — страхова́ть себя́ от неприя́тностей

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

страхава́ць, страхую, страхуеш, страхуе; незак., каго-што.

1. Праводзіць страхаванне (у 2 знач.), заключаць дагавор аб страхаванні. Страхаваць жыццё. Страхаваць багаж. Страхаваць маёмасць. Страхаваць будынак ад пажару.

2. Спец. Засцерагаць ад няшчасных выпадкаў пры выкананні гімнастычных практыкаванняў, цыркавых нумароў і пад. Страхаваць гімнаста.

3. перан. Засцерагаць ад чаго‑н. (непрыемнага, непажаданага). Вы не зусім правільна зрэагавалі на гэты выпадак — трэба было страхаваць сябе ад новага «ЧП» не суровымі вымовамі. Дадзіёмаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Страхава́ць ‘забяспечваць, засцерагаць’, ‘заключаць дамову пра выплату кампенсацыі’ (ТСБМ), стрыхава́ць ‘тс’ (Янк. 1), страхо́ўка ‘плацеж паводле дамовы аб кампенсацыі страт’ (Сержп., Бяльк.), стрыхо́ўка ‘тс’ (Янк. 1). З рус. страхова́ть ‘тс’, страхо́вка ‘тс’, якое ад страх, гл. (Фасмер, 3, 772). Магчыма, на падставе эліпсіса ўстойлівых спалучэнняў тыпу на свой страх, параўн. у Даля: “страховать… отдавать кому на страх, на ответ, ручательство”, аналагічна ням. Sorge ‘клопат’ (з больш ранняга ‘страх перад пагрозай’), Versorgen ‘забяспечваць’, гл. Новое в рус. этим., 222.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

застрахава́ць гл. страхаваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

страхова́ть несов., прям., перен. страхава́ць;

страхова́ть жизнь страхава́ць жыццё;

страхова́ть себя́ от неприя́тностей страхава́ць сябе́ ад непрые́мнасцей;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

хеджы́раваць

‘застрахаваць (страхаваць) рызыкі страты грошай (напр., хеджыраваць рызыкі)’

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. хеджы́рую хеджы́руем
2-я ас. хеджы́руеш хеджы́руеце
3-я ас. хеджы́руе хеджы́руюць
Прошлы час
м. хеджы́раваў хеджы́равалі
ж. хеджы́равала
н. хеджы́равала
Загадны лад
2-я ас. хеджы́руй хеджы́руйце
Дзеепрыслоўе
цяп. час хеджы́руючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

хеджы́раваць

‘застрахаваць (страхаваць) рызыкі страты грошай (напр., хеджыраваць рызыкі)’

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. хеджы́рую хеджы́руем
2-я ас. хеджы́руеш хеджы́руеце
3-я ас. хеджы́руе хеджы́руюць
Прошлы час
м. хеджы́раваў хеджы́равалі
ж. хеджы́равала
н. хеджы́равала
Загадны лад
2-я ас. хеджы́руй хеджы́руйце
Дзеепрыслоўе
прош. час хеджы́раваўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

страхава́цца, страху́юся, страху́ешся, страху́ецца; страху́йся; незак.

1. Страхаваць (у 1 знач.) сябе, сваю маёмасць.

С. на выпадак няшчасця.

2. перан. Засцерагаць сябе ад чаго-н. непрыемнага, непажаданага.

|| зак. застрахава́цца, -страху́юся, -страху́ешся, -страху́ецца; -страху́йся.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)