стра́сць

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 3 скланенне

адз. мн.
Н. стра́сць стра́сці
Р. стра́сці страсце́й
Д. стра́сці страсця́м
В. стра́сць стра́сці
Т. стра́сцю страсця́мі
М. стра́сці страсця́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

бясстра́сны, -ая, -ае.

Пазбаўлены страсці, халодны і спакойны.

Б. характар.

|| наз. бясстра́снасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

настраса́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.

Страсці ў вялікай колькасці.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бясстра́сны, ‑ая, ‑ае.

Які пазбаўлены страсці; не выяўляе страснасці. Бясстрасны голас. Бясстрасны твар.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

страсці́ць

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. страшчу́ стро́сцім
2-я ас. стро́сціш стро́сціце
3-я ас. стро́сціць стро́сцяць
Прошлы час
м. страсці́ў страсці́лі
ж. страсці́ла
н. страсці́ла
Загадны лад
2-я ас. страсці́ страсці́це
Дзеепрыслоўе
прош. час страсці́ўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

афрыка́нскі, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да Афрыкі, афрыканцаў; уласцівы ім. Афрыканскія джунглі. Афрыканскія мовы.

2. перан. Гарачы, неўтаймаваны. Афрыканскія страсці.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дэ́ман, ‑а, м.

1. У старажытнагрэчаскай міфалогіі — бажаство, дух, істота, нешта сярэдняе паміж чалавекам і богам.

2. У хрысціянскай міфалогіі — д’ябал, злы дух, нячыстая сіла.

3. перан. Уст. Увасабленне якой‑н. страсці, заганы і пад.

[Грэч. daimōn.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абтрапа́ць, ‑траплю, ‑трэплеш, ‑трэпле; зак., каго-што.

1. Абабіць, страсці што‑н. з чаго‑н. Абтрапаць пыл з шапкі. // Ачысціць трапаннем (лён, цяньку). Абтрапаць жменю лёну.

2. Падраць, абабіць па краях (пра вопратку). Абтрапаць падол спадніцы. Абтрапаць рукавы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

страсць, ‑і, ж.

1. Нястрымнае пачуццё, моцнае захапленне. На першым плане [у творчасці К. Чорнага] чалавек, яго імкненні і страсці, радасці і няўдачы. Луфераў. Грозныя з’явы прыроды толькі ажыўляюць у яго [песняра] душы скрытыя агністыя страсці. Каваленка. // Натхненне, гарачнасць у адносінах да чаго‑н.; уздым, запал. [Жора] Любіў, калі ў вучоным доме Гарэлі страсці між людзей: «Глядзіш, што-небудзь і самому У зручны час перападзе». Бачыла. Каліноўскі з усёй страсцю рэвалюцыйнага дэмакрата абрушваецца на царскі ўрад, на ўвесь прыгонніцкі лад, знішчальна крытыкуе памешчыцкія парадкі і заклікае сялян да ўзброенага паўстання супраць самадзяржаўя. Ларчанка.

2. да чаго, з інф. і без дап. Пастаянная прыхільнасць да чаго‑н., моцная цяга да чаго‑н. Страсць да кніг. □ Ведаючы яго .. страсць — лячыць жывёлу, Мечыслаў уладзіў Сідара .. на ветэрынарныя курсы. Брыль. Ахоплены тым парывам творчай страсці, які як быццам у кулак сціскае ўсю тваю істоту, Сіўцоў не заўважыў нават, як прайшло за працай некалькі гадзін. Васілевіч. // Пра тое, што з’яўляецца прадметам пастаяннага захаплення, на што накіроўваюцца ўсе творчыя сілы. Тэатр — мая страсць. □ Пасля партрэта пейзаж — другая страсць Сергіевіча. Ліс.

3. Моцнае, нястрымнае каханне з перавагай пачуццёвай цягі. Яны ж [двое], ахопленыя вечнай страсцю, На нас ніякай не звярталі ўвагі, — Бо не маглі Ад вуснаў адарвацца, Што і вякі ніяк не разнялі... Сіпакоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

страсць ж., в разн. знач. страсть;

суніма́ць стра́сці — сде́рживать стра́сти;

з усёй стра́сцю душы́ ён змага́ўся за пра́ўду — со всей стра́стью души́ он боро́лся за пра́вду

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)