ста́раста
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
ста́раста |
ста́расты |
| Р. |
ста́расты |
ста́растаў
ста́раст |
| Д. |
ста́расту |
ста́растам |
| В. |
ста́расту |
ста́растаў
ста́раст |
| Т. |
ста́растам |
ста́растамі |
| М. |
ста́расце |
ста́растах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
ста́раста, -ы, ДМ -у, Т -ам, мн. -ы, -аў, м.
Выбарная або назначаная асоба для вядзення спраў якога-н. невялікага калектыву, групы, для нагляду за выкананнем дысцыпліны, правіл унутранага распарадку і пад.
Сельскі с. — пасада ганаровая.
С. класа.
С. групы на філфаку.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ста́раста м., в разн. знач. ста́роста;
с. гру́пы — ста́роста гру́ппы;
се́льскі с. — ист. се́льский ста́роста
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ста́раста, ‑ы, ДМ ‑у, Т ‑ам, м.
1. У дарэвалюцыйнай Расіі — адміністрацыйна-службовая асоба, якая прызначалася або выбіралася для вядзення спраў якой‑н. абшчыны, арцелі і пад. Царкоўны стараста. □ Заўтра трэба будзе заказаць старасту фурманку і паехаць да воласці забраць школьныя прыналежнасці. Колас. Люба — адна дачка і адно дзіця ў свайго бацькі; і бацька яе не абы-хто, а сельскі стараста. Мурашка. // У час Вялікай Айчыннай вайны — службовая асоба, якая назначалася акупантамі ў сельскай мясцовасці. Гітлераўцы прапанавалі яму [Шаройку] стаць старастам. Шамякін. Потым паказаўся стараста з двума нямецкімі салдатамі. Пальчэўскі.
2. Асоба, якая выбіраецца або прызначаецца з асяроддзя вучняў, студэнтаў для нагляду за выкананнем дысцыпліны, правіл унутранага распарадку ў класе, гуртку і пад. Стараста гуртка. Стараста класа. □ Стараста прыродазнаўчага гуртка Яша ажно прысягаў перад сябрамі, што Чмыхун — не звычайны вожык. Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ста́раста ‘выбраны або прызначаны ў абшчыне, арцелі; адказны класа, гурту і пад.’ (ТСБМ, Бяльк., Рам. 3), ‘сват на вяселлі’ (пін., Шатал.), ста́руста ‘тс’ (Сл. Брэс.), ст.-бел. староста ‘службовая асоба, якая кіравала паветам у ВКЛ’ (Ст.-бел. лексікон). Укр. ста́роста, рус. ста́роста ‘тс’, польск., в.-луж. starosta ‘стараста абшчыны’, славац. starosta ‘тс’, чэш. starosta ‘правадыр, начальнік’. Параўн. яшчэ стараж.-рус. староста ‘стары; старшыня; стараста; кіраўнік, эканом’. Прасл. *starosta. Да стары; гл. Фасмер, 3, 747; Брукнер, 514; Махэк₂, 574; Борысь (575) мяркуе, што першапачаткова гэта быў абстрактны назоўнік на ‑ostь: *starostь, які потым перайшоў у катэгорыю назоўнікаў на ‑а тыпу слуга, ваявода.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
кти́тор церк. царко́ўны ста́раста.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бурмі́стр, -а, мн. -ы, -аў, м.
За прыгонам: кіраўнік памешчыцкага маёнтка або стараста, прызначаны памешчыкам з сялян.
|| прым. бурмі́старскі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ста́роста в разн. знач. ста́раста, -ты м.;
се́льский ста́роста ист. се́льскі ста́раста; (должностное лицо в Великом Княжестве Литовском) ист. саро́ста, -ты м.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бурмі́стр, ‑а, м.
За прыгонам — кіраўнік памешчыцкага маёнтка або стараста, прызначаны памешчыкам з сялян.
[Ад ням. Bürgermeister — бургамістр.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сінагага́льны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да сінагогі; адбываецца ў сінагозе. Сінагагальны стараста. Сінагагальны двор.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)