спыта́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; зак.

Тое, што і спытаць (у 1 і 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

спыта́цца

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. спыта́юся спыта́емся
2-я ас. спыта́ешся спыта́ецеся
3-я ас. спыта́ецца спыта́юцца
Прошлы час
м. спыта́ўся спыта́ліся
ж. спыта́лася
н. спыта́лася
Загадны лад
2-я ас. спыта́йся спыта́йцеся
Дзеепрыслоўе
прош. час спыта́ўшыся

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

спыта́цца сов.

1. (обратиться с вопросом) спроси́ть;

2. попроси́ть разреше́ния; спроси́ться

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

спыта́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Тое, што і спытаць (у 1 знач.). — І гэта ўсё ты сам напісаў, Сцёпачка? — у захапленні спыталася Аленка, калі Сцёпка скончыў свой расказ. Колас. Спытаўся брат у Стася: — Быць хочаш інжынерам? Аўрамчык.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дазво́лена в знач. сказ. позволи́тельно;

д. спыта́цца — позволи́тельно спроси́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

аднафамі́лец, ‑льца, м.

Той, хто мае з кім‑н. няродным аднолькавае прозвішча. [Рыгор] здзіўлена пазіраў на мужчыну, не адважваючыся спытацца, ці той самы гэта Кірылюк, ці, можа, які аднафамілец. Арабей.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

жадо́ба, ‑ы.

Разм.

1. ж. Моцнае жаданне чаго‑н. Жадоба подзвігу. □ Як ні стараўся бацька, усё роўна ў нас у жадобу была крошка хлеба. «Беларусь».

2. м. і ж. Скупы чалавек, скнара. [Віцька:] — Ого, спытацца! Скулу ты з яго возьмеш: жадоба. Быкаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пасту́кацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Пастукаць у дзверы, акно і пад., даючы знаць аб сваім прыходзе, просячы ўпусціць куды‑н. Міхаіл Сцяпанавіч Гаранскі нечага чакаў: усё яму здавалася — вось-вось нехта павінен прыйсці і пастукацца ў дзверы. Сабаленка. Вырашылі пастукацца ў акно, спытацца, што за сяло наперадзе. Пестрак. Віктар Гараеў нясмела пастукаўся ў дзверы да Рыгора Яўхімавіча. Асіпенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

спроси́ться

1. (попросить разрешения) спыта́цца, папыта́цца (у каго);

ушёл не спрося́сь пайшо́ў не спыта́ўшыся;

2. безл. / с тебя́ (с него́) спро́сится з цябе́ (з яго́) бу́дуць спаганя́ць (спаго́няць).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

спроси́ть сов.

1. (обратиться с вопросом) спыта́ць (каго), спыта́цца (у каго), запыта́ць (каго), запыта́цца (у каго);

спроси́ его́, как туда́ пройти́ спыта́й (запыта́й) яго́, як туды́ прайсці́, спыта́йся (запыта́йся) у яго́, як туды́ прайсці́;

2. (попросить) папрасі́ць;

спроси́ть сове́та папрасі́ць пара́ды;

спроси́ть разреше́ния папрасі́ць дазво́лу;

3. (потребовать) запатрабава́ць; (взыскать) спагна́ць;

с тебя́ спро́сят, е́сли не бу́дет сде́лано з цябе́ спаго́няць, калі́ не бу́дзе зро́блена;

с вас спро́сят добросо́вестной рабо́ты з вас запатрабу́юць добрасумле́ннай пра́цы;

4. (вызвать) вы́клікаць; (позвать) паклі́каць; (потребовать) запатрабава́ць;

в дверь постуча́ли и спроси́ли хозя́ина у дзве́ры пасту́калі і вы́клікалі (паклі́калі) гаспадара́;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)