соса́ть несов.
1. (грудь, соску) ссаць;
2. (всасывать, втягивать) смакта́ць;
◊
соса́ть кровь смакта́ць кроў;
соса́ть ла́пу смакта́ць ла́пу;
соса́ть сок (со́ки) (из кого) смакта́ць со́кі (з каго);
червь сосёт (кого) чарвя́к то́чыць (каго).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
смакта́ць несов., в разн. знач. соса́ть;
с. малако́ — соса́ть молоко́;
с. цуке́рку — соса́ть конфе́ту;
с. цыгарэ́ту — соса́ть сигаре́ту;
п’я́ўка смо́кча кроў — пия́вка сосёт кровь;
◊ с. кроў — соса́ть кровь;
с. ла́пу — соса́ть ла́пу;
чарвя́к смо́кча — (каго) червь сосёт (кого)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
смакту́лька ж., прост. (то, что можно сосать) сосу́лька
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Сасі́лы ’саскі ў жывёлы’ (віц., Нар. лекс.). Вытворнае ад *сасаць або *сосіць, параўн. рус. сосать (гл. ссаць) з суф. ‑іла, аб якім гл. Сцяцко, Афікс. наз., 42.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ссаць несов. (грудь, соску) соса́ть;
◊ ла́скавае цяля́тка дзве ма́ткі ссе — посл. ла́сковый телёнок двух ма́ток сосёт
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сусо́лить несов., прост.
1. (медленно пить) цадзі́ць; (сосать) смакта́ць;
2. (пачкать) слі́ніць, цухмо́ліць;
3. (разглагольствовать) перен. даліка́тнічаць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
засоса́ть сов.
1. (начать сосать) разг. засса́ць, пача́ць ссаць; засмакта́ць, пача́ць смакта́ць;
2. прям., перен. (поглотить) засмакта́ць, усмакта́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сосу́щий
1. прич. які́ (што) ссе; які́ (што) смо́кча; см. соса́ть;
2. прил., зоол. сысу́чы;
сосу́щие инфузо́рии сысу́чыя інфузо́рыі.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Ссаць ‘уцягваць у рот, смактаць’ (ТСБМ, Нас., Байк. і Некр., Касп., Федар. 4, Сл. ПЗБ, Варл., ТС). Укр. сса́ти, рус. соса́ть (пад уплывам слоў со́ска, сос — гл. Фасмер, 3, 725), стараж.-рус. съсати ‘ссаць’, съсъ ‘сасок, грудзі’, польск. ssać, каш. sësac, чэш. sáti, ст.-чэш. ssáti, славац. sať, серб.-харв. са̏ти, си̏сати, славен. sesáti, балг. си́сам, ст.-слав. съсати. Прасл. *sъsati (< *sъps‑ati) ‘ссаць, высмоктваць’, дзеяслоў з прэфіксам *s‑, каранёвая частка якога засноўваецца на паўн.-і.‑е. базе *seu̯‑p‑/*seu̯‑b‑ ад кораня *seu̯‑ ‘сок; выціскаць сок; ссаць, смактаць (сок)’; гл. Борысь, 573–574. Бязлай, 3, 229 праславянскае адносіць да і.-е. *seu̯‑p/b:*sū‑p/b; Фасмер (3, 725–726) і.-е. *su‑p/su‑b лічыць выклічнікам, а славянскі дзеяслоў гукапераймальным; параўн. ст.-інд. súpas ‘поліўка’, ст.-ісл. súpa ‘піць сёрбаючы’, ст.-в.-ням. sûfan ‘тс’. Гл. яшчэ Махэк₂, 538; Сной₁, 563; Скок, 3, 244; Глухак, 549; SEK, 4, 267; ЕСУМ, 5, 388–389.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ла́па ж.
1. в разн. знач. ла́па; (железный шип — ещё) сковоро́дник м.; ско́вородень м.;
ла́пы мядзве́дзя — ла́пы медве́дя;
у яго́ не ру́кі, а сапра́ўдныя ла́пы — у него́ не ру́ки, а настоя́щие ла́пы;
на ла́пах е́лкі ляжы́ць снег — на ла́пах ёлки лежи́т снег;
л. культыва́тара — ла́па культива́тора;
2. (инструмент для выдёргивания гвоздей) дерга́ч м.; гвоздодёр м.;
◊ папа́сціся (тра́піць) у ла́пы — попа́сть (попа́сться) в ла́пы;
налажы́ць ла́пу — (на што) наложи́ть ла́пу (на что);
даць па ла́пах — дать по рука́м;
даць у ла́пу — дать в ла́пу;
у ла́пах — (каго, чыіх) в ла́пах (у кого, чьих);
запусці́ць ла́пу — запусти́ть ла́пу;
смакта́ць ла́пу — соса́ть ла́пу
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)