солове́й бот., перен. салаве́й, -лаўя́ м.;
◊
соловьём залива́ться салаўём заліва́цца;
солове́й-разбо́йник нар.-поэт. салаве́й-разбо́йнік.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
чи́стоII союз, разг. ні́бы, як (той);
поёт, чи́сто солове́й спява́е, ні́бы (як той) салаве́й.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
салаве́й, -лаўя́ м. солове́й;
◊ заліва́цца ~лаўём — залива́ться соловьём;
~лаўя́ ба́йкамі не ко́рмяць — посл. соловья́ ба́снями не ко́рмят
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Салаве́й ’маленькая пеўчая птушка атрада вераб’іных, якая вылучаецца прыгожым спевам’. Агульнаславянскае; укр. солові́й, солове́й, рус. солове́й, ст.-рус. соловии, руск.-ц.-слав. славии, польск. słowik. Прасл. *solvьjь, якое потым у некаторых славянскіх мовах было пашырана рознымі суф. Большасць даследчыкаў (Младэнаў, 588; Брукнер, 501; Махэк₂, 556; Фасмер, 3, 711) лічаць дэрыватам ад прасл. *solvъ ’жаўтавата-шэры’ (параўн. рус. солово́й ’тс’) з суф. ‑ьjь (SP, 1, 84). Назва птушкі па колеру апярэння. Паралель у ст.-прус. salowis ’салавей’. Параўноўвалі таксама з літ. šalvas, šalvis ’харыус’, гл. Зубаты, AfslPh, 16, 413; Булахоўскі, ИАН ОЛЯ, 7, 110, і інш.; і са ст.-в.-ням. swolawa ’ластаўка’, ст.-ісл. svola ’тс’, гл. напрыклад Сольмсен, AfslPh, 24, 575; Шустар-Шэўц, 2, 1332; Борысь, 559; супраць Фасмер, там жа. Мартынаў (Этимология–1982, 9) не аддзяляе салавей ад слава і першасным значэннем лічыць ’той, хто пяе славу’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
шчо́ўкнуць сов., однокр., в разн. знач. щёлкнуть;
~нуў замо́к — щёлкнул замо́к;
не́дзе ў куста́х ~нуў салаве́й — где́-то в куста́х щёлкнул солове́й
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
разли́ться
1. в разн. знач. разлі́цца, мног. паразліва́цца;
2. перен. (об улыбке) расплы́цца;
3. перен. (в песне и т. п.) залі́цца;
разольётся в зво́нкой пе́сне солове́й заліе́цца зво́нкай пе́сняй салаве́й.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сло́вно союз
1. (как, подобно) як, ні́бы, усё ро́ўна як;
она́ поёт сло́вно солове́й яна́ спява́е, як (усё ро́ўна як) салаве́й;
2. (будто) разг. ні́бы, нібы́та, бы́ццам;
сло́вно кто стучи́т? ні́бы (нібы́та, бы́ццам) не́хта сту́кае?
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прасвіста́ць сов.
1. просвисте́ть, просвиста́ть;
п. два разы́ — просвисте́ть два ра́за;
салаве́й ~та́ў усю́ ноч — солове́й просвисте́л (просвиста́л) всю ночь;
~та́ла над галаво́й ку́ля — просвисте́ла над голово́й пу́ля;
2. просвисте́ть, просвиста́ть;
п. марш — просвисте́ть (просвиста́ть) марш;
3. перен., прост. (зря израсходовать) просвиста́ть;
п. гро́шы — просвиста́ть де́ньги
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
просвисте́ть сов.
1. (издать свист) прасвіста́ць, засвіста́ць, сві́снуць;
2. (исполнить свистом) прасвіста́ць;
просвисте́ть марш прасвіста́ць марш;
3. (пролететь со свистом) прасвіста́ць;
просвисте́ла над голово́й пу́ля прасвіста́ла над галаво́й ку́ля;
4. (какое-то время) прасвіста́ць;
всю ночь под окно́м просвисте́л солове́й усю́ ноч пад акно́м прасвіста́ў салаве́й.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пець несов., в разн. знач. петь;
п. рама́нс — петь рома́нс;
п. у о́перы — петь в о́пере;
не́дзе пе́ла скры́пка — где́-то пе́ла скри́пка;
за акно́м пяе́ салаве́й — за окно́м поёт солове́й;
што ты мне пяе́ш? — что ты мне поёшь?;
◊ п. дыфіра́мбы — петь дифира́мбы;
п. у ву́шы — дуть (петь) в у́ши;
п. ла́зара — петь ла́заря
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)