сму́тны

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. сму́тны сму́тная сму́тнае сму́тныя
Р. сму́тнага сму́тнай
сму́тнае		 сму́тнага сму́тных
Д. сму́тнаму сму́тнай сму́тнаму сму́тным
В. сму́тны (неадуш.)
сму́тнага (адуш.)		 сму́тную сму́тнае сму́тныя (неадуш.)
сму́тных (адуш.)
Т. сму́тным сму́тнай
сму́тнаю		 сму́тным сму́тнымі
М. сму́тным сму́тнай сму́тным сму́тных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

сму́тны, -ая, -ае.

1. гл. смута (у 1 знач.).

2. Які адчувае смутак; маркотны, сумны (пра чалавека).

Смутная дзяўчына.

Смутныя вочы (выражаюць смутак, бязрадасныя).

3. Невыразны, няпэўны (разм.).

Смутныя намёкі.

4. Трывожны, неспакойны, мяцежны.

Смутныя часы.

|| наз. сму́тнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сму́тны

1. гру́стный, печа́льный, уны́лый;

2. нея́сный, неотчётливый, сму́тный;

3. (мятежный) сму́тный;

~ныя часы́ — сму́тные времена́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сму́тны, ‑ая, ‑ае.

1. Які адчувае смутак; маркотны, сумны (пра чалавека). Матрона, смутная, пастаяла трохі, покі не схавалася фігура Івана за выступам яру, куды павярнула дарога, а потым пайшла на свой агарод збіраць зелле. Колас. Хлопцы смутныя: загінуў атаман. Дзяргай. // Які выражае смутак; выкліканы смуткам, журбою. Смутныя вочы. Смутная ўсмешка. // Поўны смутку, журбы. Годзе кіснуць, марнець, Песні смутныя пець, — Ладзіць новую час гаспадарку! Купала. // Бязрадасны, які навявае сум. Блізка, блізка восень, Смутная часіна! Колас. Шэры, смутны, павісаў над полем вечар. Навуменка. У кватэры, дзе ўсё лета панаваў смутны, нежылы парадак, адразу сярдзіта загуў пыласос. Карпаў.

2. Поўны беспарадку; мяцежны. Смутныя часы.

3. Разм. Невыразны, няпэўны. [Астапа] не пакідала смутная трывога. Была яна нейкай глухой, невыразнай. Лынькоў. У Язэпа пацямнела ў вачах. Адразу ж прыгадаліся размовы ў Іванёнкаў — смутныя, няясныя, з недагаворкамі. Асіпенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сму́та, -ы, ДМ сму́це, ж.

1. Паўстанне, мяцеж (уст.).

Сеяць смуту.

2. Душэўнае замяшанне, хваляванне.

С. на сэрцы.

|| прым. сму́тны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гру́стный су́мны, журбо́тны, марко́тны, сму́тны;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кручи́нный фольк. журбо́тны; сму́тны, марко́тны; тужлі́вы;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ско́рбный сму́тны, засму́чаны; (тоскливый) тужлі́вы; (печальный) журбо́тны.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сму́тный

1. (неотчётливый) невыра́зны, няя́сны; цьмя́ны;

2. (беспокойный, тревожный) неспако́йны, трыво́жны;

3. (мятежный) сму́тны;

сму́тное вре́мя ист. сму́тны час.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

журбо́тна,

1. Прысл. да журботны.

2. безас. у знач. вык. Сумна, маркотна, тужліва. Пуста ў садзе і журботна, Як страціў нешта сад, Нават лісцечка дрыготна Шум вядзе на смутны лад. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)