слу́жачы
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, субстантываваны, ад’ектыўнае скланенне
|
адз. |
мн. |
| м. |
- |
| Н. |
слу́жачы |
слу́жачыя |
| Р. |
слу́жачага |
слу́жачых |
| Д. |
слу́жачаму |
слу́жачым |
| В. |
слу́жачага |
слу́жачых |
| Т. |
слу́жачым |
слу́жачымі |
| М. |
слу́жачым |
слу́жачых |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
слу́жачы, -ага, мн. -ыя, -ых, м.
Асоба, якая працуе ў розных сферах разумовай працы, кіраўніцтва, абслугі, гандлю.
|| ж. слу́жачая, -ай, мн. -ыя, -ых.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
слу́жачы м., сущ. слу́жащий
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
слу́жачы,
1. ‑ая, ‑ае. Дзеепрым. незал. цяпер. ад служыць.
2. у знач. наз. слу́жачы, ‑ага, м.; слу́жачая, ‑ай, ж. Асоба, якая працуе па найму ў сферы разумовай або невытворчай фізічнай працы. Рабочыя і служачыя. □ Апанас быў пакрыўджаны і прыніжаны тым, што жонка яго займае адказную пасаду, а ён просты служачы на чыгунцы. Дуброўскі.
3. Дзеепрысл. незак. ад служыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Слу́жачы ‘службовец, чалавек на дзяржаўнай службе’ (ТСБМ). Субстантываваны дзеепрыметнік ад служы́ць < *služiti, параўн. укр. служи́ти, рус. служи́ть, польск. służyć, чэш. sloužili, в.-луж. služić, н.-луж. služyś, славен. slúžiti, серб.-харв. слу́жити ‘быць на службе; абслугоўваць, частаваць’, балг. слу́жа ‘быць на службе; карыстацца, валодаць’, макед. служи ‘быць на службе; абслугоўваць’, ст.-слав. слоужити ‘тс’, якім адпавядаюць літ. slaugýti ‘падтрымоўваць, дапамагаць’, slaugà ‘служба, служэнне’, суадносныя з слуга (гл.). Магчыма, запазычана з рускай мовы, параўн. народнае слуга́чы ‘служка’ (Нас.), якое ў сваю чаргу можна суаднесці з польск. służący ‘тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прыка́зчык, -а, мн. -і, -аў, м. (уст.).
1. Наёмны служачы ў гандлёвай установе; прадавец.
2. Служачы ў маёнтку, які кіраваў гаспадаркай памешчыка.
|| прым. прыка́зчыцкі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
мы́тнік, -а, мн. -і, -аў, м.
Служачы мытні, таможнік.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
клерк, -а, мн. -і, -аў, м.
Канторскі служачы ў некаторых краінах.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
службо́вец, -бо́ўца, мн. -бо́ўцы, -бо́ўцаў, м. (разм.).
Тое, што і служачы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
службо́вец, -бо́ўца м., разг., см. слу́жачы
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)