свіце́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., сві́ціцца; незак.
1. Быць бачным, праглядацца праз што-н.
Праз бярэзнік свіцілася поле.
2. Будучы рэдкім, не густым, прапускаць праз сябе святло.
Занавеска на акне свіцілася.
3. перан. Пра твар, вочы, знешні выгляд чалавека: адлюстроўваць якія-н. пачуцці.
Дзіця свіцілася ад радасці.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
свіце́цца
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 2-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
- |
- |
| 2-я ас. |
- |
- |
| 3-я ас. |
свіці́цца |
свіця́цца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
свіце́ўся |
свіце́ліся |
| ж. |
свіце́лася |
| н. |
свіце́лася |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
свіце́цца несов.
1. просве́чивать, пропуска́ть свет;
ткані́на ~ці́цца — ткань просве́чивает;
2. видне́ться, просве́чивать, сквози́ть;
праз саро́чку ~ці́цца це́ла — сквозь руба́шку просве́чивает те́ло;
праз лі́сце ~ціцца не́ба — сквозь листву́ видне́ется не́бо
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
свіце́цца, свіціцца; незак.
1. Віднецца праз што‑н., быць бачным. У канцы гарода.. [Арцём] убачыў радок крывых алешын, за якімі свіціўся зялёны лужок. Ракітны.
2. Будучы вельмі рэдкім, прапускаць праз сябе святло. Цяпер на Гэльцы была не тая спадніца, зношаная, рэдзенькая, што ўся свіцілася, у якой яна ганяла ў поле, а новая паркалёвая сукенка ў вялікія чырвоныя кветкі. Адамчык.
3. перан. Адлюстроўваць якія‑н. пачуцці, хваляванні (пра твар, вочы, знешні выгляд чалавека). Наўмыснікаў твар свіціўся ўсімі адценнямі радасці. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Свіце́цца, свіці́цца ‘прасвечвацца’, ‘быць чуць бачным’ (Гарэц., Касп., Шат., Стан., Сл. ПЗБ, ТС): голэ це́ла сьвіці́цца (Сл. нар. фраз.). Магчыма, з свяці́цца ‘тс’ (гл. свяці́ць): страха свяці́лася (Сл. ПЗБ) у выніку прыпадабнення да наступнага складу, аднак не выключаны ўплыў літ. svitéti ‘ззяць, свяціць’, параўн. світы́й ‘шчаслівы, радасны’, якое выводзяць з літ. дыял. šviñtas ‘святы’ (Сл. ПЗБ, 4, 399).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
засвіце́цца, ‑ціцца; зак.
Пачаць свіцецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сквози́ться несов., разг. свіце́цца; (виднеться) прагля́дваць, відне́цца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прасвечвацца, прасвечваць, свіцецца
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
засквози́ть сов.
1. (стать сквозным) стаць (пача́ць) свіце́цца, засвіце́цца;
ли́стья опа́ли, и ро́ща засквози́ла лі́сце апа́ла, і гай стаў (пача́ў) свіце́цца;
2. (проглянуть) прагляну́ць, паказа́цца;
сквозь густы́е ве́тви засквози́ло голубо́е не́бо праз густо́е галлё прагляну́ла (паказа́лася) блакі́тнае не́ба;
3. (о сквозняке) безл. пача́ць прадзіма́ць, пача́ць цягну́ць, пача́ць прайма́ць; см. сквози́тьI.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
навы́лет и навылёт нареч. наскво́зь; (прострелить — ещё) навы́лет;
свіце́цца н. — свети́ться наскво́зь;
снара́д прабі́ў сцяну́ н. — снаря́д проби́л сте́ну наскво́зь (навы́лет);
◊ ба́чыць н. — ви́деть наскво́зь
навылёт нареч., см. навы́лет
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)