свяці́ла

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. свяці́ла свяці́лы
Р. свяці́ла свяці́л
Д. свяці́лу свяці́лам
В. свяці́ла свяці́лы
Т. свяці́лам свяці́ламі
М. свяці́ле свяці́лах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

свяці́ла, -а, мн. -ы, -аў, н.

1. ДМ -е. Нябеснае цела, якое выпраменьвае святло ў касмічную прастору або свеціць адбітым святлом.

Дзённае с. (Сонца). Начное с. (Месяц).

2. ДМ -у; чаго або якое; перан. Выдатны чалавек, які набыў шырокую вядомасць у пэўнай сферы дзейнасці і праславіў навуку і культуру сваім талентам (высок.).

С. навукі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

свяці́ла ср., прям., перен. свети́ло

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

свяці́ла, ‑а, н.

1. ДМ ‑е. Нябеснае цела, якое выпраменьвае святло ў касмічную прастору або свеціць адбітым святлом. Сонца ж агніста паблісквае. Я шчодрасць свяціла цаню. Калачынскі. Мы вырваліся ў незямныя высі, Зірнулі ў твар нязведаных свяціл, І нашы мары з яваю зрасліся, Як пара дужых сакаліных крыл. Матэвушаў.

2. ДМ ‑у; чаго або якое. Чалавек, які набыў вялікую вядомасць у пэўнай сферы дзейнасці, праславіў навуку або культуру сваім талентам. [Кастусь:] — «Современник» чытаю даволі рэгулярна. І, ведаеш, у жнівеньскай кніжцы новае імя. Памяні маё слова, калі мы не дачакаліся новага свяціла. Ён рускі. Прозвішча — Дабралюбаў. Караткевіч. [Мікола:] — Вось дзівак! Ты пабачыш, якая там абарона будзе. Я чуў, што ўжо ідуць перагаворы з самымі лепшымі адвакацкімі свяціламі Варшавы. Машара.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

свяці́ць

дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. свячу́ све́цім
2-я ас. све́ціш све́ціце
3-я ас. све́ціць све́цяць
Прошлы час
м. свяці́ў свяці́лі
ж. свяці́ла
н. свяці́ла
Загадны лад
2-я ас. свяці́ свяці́це
Дзеепрыслоўе
цяп. час све́цячы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

свети́ло прям., перен. свяці́ла, -ла ср.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кульміна́цыя, -і, ж.

1. Праходжанне свяціла праз нябесны мерыдыян (спец.).

2. Пункт найвышэйшага ўздыму, напружання ў развіцці чаго-н.

К. падзей.

|| прым. кульмінацы́йны, -ая, -ае.

К. момант.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кульмінава́ць

‘прайсці (праходзіць) праз мерыдыян (пра свяціла)’

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. - -
2-я ас. - -
3-я ас. кульміну́е кульміну́юць
Прошлы час
м. кульмінава́ў кульмінава́лі
ж. кульмінава́ла
н. кульмінава́ла
Дзеепрыслоўе
цяп. час кульміну́ючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

кульмінава́ць

‘прайсці (праходзіць) праз мерыдыян (пра свяціла)’

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. - -
2-я ас. - -
3-я ас. кульміну́е кульміну́юць
Прошлы час
м. кульмінава́ў кульмінава́лі
ж. кульмінава́ла
н. кульмінава́ла
Дзеепрыслоўе
прош. час кульмінава́ўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

папаўдні́, прысл.

Пасля паўдня. Было папаўдні, свяціла сонца. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)