саста́ў

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. саста́ў саста́вы
Р. саста́ву саста́ваў
Д. саста́ву саста́вам
В. саста́ў саста́вы
Т. саста́вам саста́вамі
М. саста́ве саста́вах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

саста́ў, -у, М -е, мн. -ы, -аў, м.

1. Сукупнасць частак, прадметаў, якія складаюць адно цэлае; склад.

Ахарактарызаваць лічэбнікі па саставе.

2. Сукупнасць элементаў, якія ўваходзяць у хімічнае злучэнне рэчыва і пад.; сумесь, раствор.

С. глебы.

С. крыві.

Лекавы с.

3. чаго або які. Сукупнасць людзей, з якіх складаецца які-н. калектыў, арганізацыя (з колькаснага або якаснага боку).

С. выканаўцаў спектакля.

4. Асобы, якія складаюць якую-н. катэгорыю (па родзе службы, прафесіі і пад.).

Камандны с.

Выкладчыцкі с.

Лётны с.

5. Рад счэпленых разам чыгуначных вагонаў; цягнік.

Таварны с.

Пасажырскі с.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

саста́ў, -та́ву м., в разн. знач. соста́в; (спец. — ещё) содержа́ние ср.;

с. вады́ — соста́в воды́;

ле́кавы с. — лека́рственный соста́в;

с. кама́нды — соста́в кома́нды;

с. капіта́лу — соста́в капита́ла;

чыгу́начны с. — железнодоро́жный соста́в;

с. спла́ву — соста́в (содержа́ние) спла́ва;

с. злачы́нства — соста́в преступле́ния;

асабо́вы с. — ли́чный соста́в;

рухо́мы с. — подвижно́й соста́в

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

саста́ў, ‑таву, м.

1. Сукупнасць частак, прадметаў, якія складаюць адно цэлае; склад. Асноўнай задачай лексікалогіі з’яўляецца планамернае навуковае апісанне слоўнікавага саставу мовы і выяўленне гістарычных заканамернасцей яго развіцця. Гіст. лекс. бел. мовы. Па саставу лічэбнікі падзяляюцца на простыя.., складаныя.. і састаўныя. Граматыка. // Сукупнасць элементаў, якія ўваходзяць у хімічнае злучэнне, рэчыва і пад. Састаў глебы. Састаў крыві.

2. Злучэнне, сумесь, раствор, якія складаюцца з розных элементаў або рэчываў. Састаў для бальзамавання. Лекавы састаў.

3. чаго або які. Сукупнасць людзей, з якіх складаецца які‑н. калектыў, арганізацыя (з колькаснага або якаснага боку). Састаў выканаўцаў спектакля. Састаў бюро. □ Цяпер у саставе мясцовых Саветаў рэспублікі 80648 дэпутатаў, больш за 63 працэнты якіх складаюць рабочыя і калгаснікі. Машэраў.

4. (з азначэннем). Асобы, якія складаюць якую‑н. катэгорыю (па роду службы, прафесіі і пад.). Камандны састаў. Выкладчыцкі састаў. Лётны састаў.

5. Рад счэпленых разам чыгуначных вагонаў, падрыхтаваных для адпраўкі ў рэйс. Таварны састаў. Пасажырскі састаў. □ Састаў з двума паравозамі прагрукатаў па мосце за Дняпро. Грахоўскі. Над самым вухам пранізліва закрычаў паравоз — побач праляскаў таварны састаў. Шамякін.

•••

Асабовы састаў — тое, што і асабовы склад (гл. склад ​2).

Рухомы састаў — сукупнасць лакаматываў і вагонаў на чыгунках.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Саста́ў ’сукупнасць частак, прадметаў, якія складаюць цэлае; склад’ (ТСБМ). Рус. соста́в, ст.-рус., ст.-слав. съставъ. У сучаснай беларускай мове з рускай, на што ўказвае прыстаўка са‑ (параўн. Крукоўскі, Уплыў, 56). Да со‑ставитъ; лічаць (гл. Фасмер, 3, 727 і наст.) калькай грэч. слова.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ка́дры, -аў.

1. Асноўны састаў кваліфікаваных работнікаў якой-н. галіны дзейнасці, прадпрыемства, установы і пад.

Сельскагаспадарчыя кадры.

2. Пастаянны састаў воінскіх часцей рэгулярнай арміі.

|| прым. ка́дравы, -ая, -ае.

К. састаў войск.

К. рабочы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

праяві́цель, -ю, м. (спец.).

Хімічны састаў для праяўлення фатаграфічных пласцінак, плёнак, здымкаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

соста́в

1. склад, род. скла́ду м., саста́ў, -та́ву м.;

кома́ндный соста́в кама́ндны скла́д (саста́ў);

соста́в прези́диума склад (саста́ў) прэзі́дыума;

ли́чный соста́в асабо́вы склад;

2. (хим. соединение) склад, род. скла́ду м., саста́ў, -та́ву м.;

3. (железнодорожный) саста́ў, -та́ву м.;

тяжелове́сный соста́в цяжкава́гавы саста́ў;

◊

соста́в преступле́ния склад злачы́нства;

в соста́ве у скла́дзе;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

петрагра́фія, -і, ж.

Раздзел геалогіі, які вывучае горныя пароды, іх састаў і структуру.

|| прым. петраграфі́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

саста́віць

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. саста́ўлю саста́вім
2-я ас. саста́віш саста́віце
3-я ас. саста́віць саста́вяць
Прошлы час
м. саста́віў саста́вілі
ж. саста́віла
н. саста́віла
Загадны лад
2-я ас. саста́ў саста́ўце
Дзеепрыслоўе
прош. час саста́віўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)