саве́т, -а, М -ве́це, мн. -ы, -аў, м.
1. Адна з форм палітычнай арганізацыі грамадства, а таксама прадстаўнічы орган дзяржаўнай улады ў былым СССР.
Улада Саветаў.
Вярхоўны С.
Рэспублікі Беларусь.
Сельскі С.
Гарадскі С.
Мясцовыя Саветы.
С. нацыянальнасцей.
2. Назва некаторых органаў дзяржаўнага кіравання, якія складаюцца з выбарных або прызначаных асоб і маюць кіруючае значэнне ў жыцці дзяржавы, у дзейнасці якой-н. галіны гаспадаркі.
Савет Міністраў Рэспублікі Беларусь.
3. Распарадчы або дарадчы калегіяльны орган пры якой-н. установе, арганізацыі, таварыстве і пад.
Савет Бяспекі ААН.
Вучоны с. інстытута.
Педагагічны с. школы.
Мастацкі с. тэатра.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Саве́т
назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
Саве́т |
| Р. |
Саве́та |
| Д. |
Саве́ту |
| В. |
Саве́т |
| Т. |
Саве́там |
| М. |
Саве́це |
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
саве́т
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
саве́т |
саве́ты |
| Р. |
саве́та |
саве́таў |
| Д. |
саве́ту |
саве́там |
| В. |
саве́т |
саве́ты |
| Т. |
саве́там |
саве́тамі |
| М. |
саве́це |
саве́тах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
саве́т м., в разн. знач. сове́т;
Саве́ты наро́дных дэпута́таў — Сове́ты наро́дных депута́тов;
Вярхо́ўны Саве́т — Верхо́вный Сове́т;
Саве́т Саю́за — ист. Сове́т Сою́за;
Саве́т Нацыяна́льнасцей — ист. Сове́т Национа́льностей;
мясцо́выя ~ты — ме́стные сове́ты;
Сві́рскі се́льскі Саве́т — Сви́рский се́льский Сове́т;
гарадскі́ с. — городско́й сове́т;
Саве́т рабо́чых, сяля́нскіх і салда́цкіх дэпута́таў — ист. Сове́т рабо́чих, крестья́нских и солда́тских депута́тов;
З’езд Саве́таў — ист. Съезд Сове́тов;
Саве́т Міні́страў — Сове́т Мини́стров;
Саве́т Наро́дных Каміса́раў — ист. Сове́т Наро́дных Комисса́ров;
Саве́т пра́цы і абаро́ны — ист. Сове́т труда́ и оборо́ны;
Саве́т Бяспе́кі ААН — Сове́т Безопа́сности ООН;
вучо́ны с. — учёный сове́т;
вае́нны с. — вое́нный сове́т;
педагагі́чны с. — педагоги́ческий сове́т;
С. старэ́йшын — Сове́т старе́йшин
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
саве́т, ‑а, М ‑веце, м.
1. (з вялікай літары). Орган дзяржаўнай улады, які ажыццяўляе дыктатуру рабочага класа і з’яўляецца формай палітычнай арганізацыі сацыялістычнага грамадства. Вярхоўны Савет СССР. Савет Саюза. Савет Нацыянальнасцей. Вярхоўны Савет БССР. Раённыя Саветы народных дэпутатаў. // толькі мн. (Саве́ты, ‑аў). Пра Савецкую ўладу. Мацней сціскаючы вінтоўкі, Саветы пойдзем бараніць. Глебка.
2. Назва некаторых органаў дзяржаўнага кіравання, якія складаюцца з выбарных або прызначаных асоб і маюць кіраўнічае значэнне ў жыцці дзяржавы, у дзейнасці якой‑н. галіны гаспадаркі. Савет Міністраў СССР. Рэспубліканскі Савет прафесійных саюзаў.
3. Распарадчы або дарадчы калегіяльны орган пры якой‑н. установе, арганізацыі, таварыстве і пад. Савет Бяспекі ААН. Вучоны савет інстытута. Педагагічны савет школы. Савет атрада. Мастацкі савет тэатра. Камандзірскі савет. Трэнерскі савет спартыўнага таварыства.
•••
Савет старэйшыя — орган сесіі Вярхоўнага Савета СССР.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Саве́т ’назва некаторых органаў дзяржаўнага кіравання, якія складаюцца з выбарных або прызначаных асоб’, ’распарадчы або дарадчы калегіяльны орган пры якой-небудзь установе, арганізацыі, таварыстве і пад.’ (ТСБМ), ’савет, нарада’ (Бяльк.), саве́ты ’савецкая ўлада; савецкія людзі’ (Сл. ПЗБ, Скарбы). З рус. сове́т, сове́товать (Крукоўскі, Уплыў, 43). Рус. з царкоўнаславянскай, параўн. ст.-рус. съвѣтъ, ст.-слав. съвѣтъ, якое калькуе грэч. συμβούλιον ’нарада’; гл. Фасмер, 3, 705.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
канкла́ў, -ла́ва, м.
Савет кардыналаў які выбірае Папу Рымскага.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дыва́н
‘савет вышэйшых саноўнікаў; урадавая ўстанова; назва зборніка вершаў’
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
дыва́н |
дыва́ны |
| Р. |
дыва́на |
дыва́наў |
| Д. |
дыва́ну |
дыва́нам |
| В. |
дыва́н |
дыва́ны |
| Т. |
дыва́нам |
дыва́намі |
| М. |
дыва́не |
дыва́нах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
sbm2012,
tsblm1996.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
сове́тIII (коллегиальный орган) саве́т, -та м.;
Сове́т Мини́стров Саве́т Міні́страў;
Сове́т Наро́дных Комисса́ров ист. Саве́т Наро́дных Каміса́раў;
Сове́т труда́ и оборо́ны ист. Саве́т пра́цы і абаро́ны;
Сове́т Экономи́ческой Взаимопо́мощи ист. Саве́т Эканамі́чнай Узаемадапамо́гі;
учёный сове́т институ́та вучо́ны саве́т інстыту́та;
вое́нный сове́т вае́нны саве́т;
педагоги́ческий сове́т педагагі́чны саве́т.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сове́тI м. (орган государственной власти) саве́т, -та м., ра́да, -ды ж.;
Верхо́вный Сове́т ист. Вярхо́ўны Саве́т;
Сове́т Сою́за ист. Саве́т Саю́за;
Сове́т Национа́льностей Саве́т Нацыяна́льнасцей;
ме́стные сове́ты мясцо́выя саве́ты;
городско́й сове́т гарадскі́ саве́т;
райо́нный сове́т раённы саве́т;
областно́й сове́т абласны́ саве́т;
се́льский сове́т се́льскі саве́т;
Съезд Сове́тов ист. З’е́зд Саве́таў.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)