рысава́ць, -су́ю, -су́еш, -су́е; -су́й; -сава́ны; зак., каго-што.
1. Перадаваць прадметы на плоскасці ад рукі пры дапамозе графічных сродкаў (звычайна контурамі, рыскамі і пад.).
Р. з натуры.
Р. партрэт.
2. перан. Мысленна падаваць у якіх-н. вобразах, формах.
Уяўленне рысуе будучыню.
|| зак. нарысава́ць, -су́ю, -су́еш, -су́е; -су́й; -сава́ны.
|| наз. рысава́нне, -я, н. (да 1 знач.).
|| прым. рысава́льны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Рысавальная папера.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
рысава́ць
дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
рысу́ю |
рысу́ем |
| 2-я ас. |
рысу́еш |
рысу́еце |
| 3-я ас. |
рысу́е |
рысу́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
рысава́ў |
рысава́лі |
| ж. |
рысава́ла |
| н. |
рысава́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
рысу́й |
рысу́йце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
рысу́ючы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
рысава́ць несов.
1. рисова́ть;
2. разг. черка́ть, чёркать
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
рысава́ць, ‑сую, ‑суеш, ‑суе; незак., каго-што і без дап.
Перадаваць прадметы на плоскасці ад рукі пры дапамозе графічных сродкаў (звычайна контурамі, рыскамі і пад.). [Дзед] браў вялізныя лісты медзі, рысаваў на іх розныя геаметрычныя фігуры. Бядуля. Не добра, аднак, рысаваць пры лямпе, святло жаўціць і цені вельмі вострыя, густыя. Брыль. // перан. Мысленна падаваць у якіх‑н. вобразах, формах. Яе дзіцячыя ўяўленні рысавалі ўсё як бы ў застылым моманце. Чорны. Паслушнае і ўслужлівае ўяўленне ўжо рысавала .. [Лабановічу] вобраз дзяўчыны, гэту чыстую і прыгожую краску, узгадаваную ў глухіх палескіх барах. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Рысава́ць 1 ’маляваць пры дапамозе графічных сродкаў’ (ТСБМ, Байк. і Некр.), рысу́нак ’малюнак’ (ТСБМ), рысу́нак, русы́нак ’малюнак’ (брасл., калінк., Сл. ПЗБ), ’малюнак’, ’чарцёж’ (Байк. і Некр.), рысава́льшчык ’той, хто займаецца рысаваннем’ (ТСБМ). З с.-в.-ням. rizen праз польскую, параўн. польск. rysować ’маляваць’.
Рысава́ць 2 ’красаваць (пра збожжа)’ (Сцяц.). Утворана ад красава́ць шляхам адпадзеня пачатковага p‑ і звужэння ненаціскной галоснай (красаваць > расаваць > рысаваць).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
рысаваць, маляваць
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
нарысава́ць гл. рысаваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
рысава́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. рысаваць. // Мастацтва рысаваць як прадмет навучання. Апошні ўрок — рысаванне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рысава́ны рисо́ванный; см. рысава́ць 1
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
рысава́нне ср. рисова́ние; см. рысава́ць 1
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)