ручны́

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. ручны́ ручна́я ручно́е ручны́я
Р. ручно́га ручно́й
ручно́е		 ручно́га ручны́х
Д. ручно́му ручно́й ручно́му ручны́м
В. ручны́ (неадуш.)
ручно́га (адуш.)		 ручну́ю ручно́е ручны́я (неадуш.)
ручны́х (адуш.)
Т. ручны́м ручно́й
ручно́ю		 ручны́м ручны́мі
М. ручны́м ручно́й ручны́м ручны́х

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ручны́

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. ручны́ ручна́я ручно́е ручны́я
Р. ручно́га ручно́й
ручно́е		 ручно́га ручны́х
Д. ручно́му ручно́й ручно́му ручны́м
В. ручны́ (неадуш.)
ручно́га (адуш.)		 ручну́ю ручно́е ручны́я (неадуш.)
ручны́х (адуш.)
Т. ручны́м ручно́й
ручно́ю		 ручны́м ручны́мі
М. ручны́м ручно́й ручны́м ручны́х

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ко́нна-ручны́

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. ко́нна-ручны́ ко́нна-ручна́я ко́нна-ручно́е ко́нна-ручны́я
Р. ко́нна-ручно́га ко́нна-ручно́й
ко́нна-ручно́е		 ко́нна-ручно́га ко́нна-ручны́х
Д. ко́нна-ручно́му ко́нна-ручно́й ко́нна-ручно́му ко́нна-ручны́м
В. ко́нна-ручны́ (неадуш.)
ко́нна-ручно́га (адуш.)		 ко́нна-ручну́ю ко́нна-ручно́е ко́нна-ручны́я (неадуш.)
ко́нна-ручны́х (адуш.)
Т. ко́нна-ручны́м ко́нна-ручно́й
ко́нна-ручно́ю		 ко́нна-ручны́м ко́нна-ручны́мі
М. ко́нна-ручны́м ко́нна-ручно́й ко́нна-ручны́м ко́нна-ручны́х

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

гранатамётчык, ‑а, м.

Баец, які страляе з гранатамёта або кідае ручныя гранаты.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ручны́, -а́я, -о́е.

1. гл. рука.

2. Прызначаны, прыстасаваны для рук.

Р. гадзіннік (наручны). Р. багаж (які можна везці пры сабе).

3. Які робіцца рукамі; які прыводзіцца ў дзеянне рукамі.

Ручная вышыўка.

Ручная граната (для кідання рукой). Р. набор (друкарскі).

4. Пра работу, падлікі: не аўтаматычны (спец.).

Ручныя вылічэнні.

5. Пра звера, птушку: прыручаны, які прывык да чалавека.

Ручная вавёрка.

Р. арол.

○

Ручны продаж —

1) гандаль з рук;

2) у аптэцы: продаж без рэцэптаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

◎ Камэ́ля ’фабрычная пража з танкаруннай воўны’ (свісл., Нар. сл.), ’баваўняныя ніткі’ (гродз., Сл. паўн.-зах.). Параўн. польск. мазав., хэдм.-дабж., варм.-мазур, kamlować ’часаць воўну (на спецыяльным грэбені)’. З ням. kämmen ’часаць (воўну)’, Kamm ’грэбень’ (> польск. сілезск. kamy ’ручныя шчоткі для часання воўны’, паўн.-усх. kamie ’тс’, ’машына для часання воўны’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Камалёўка ’суконны андарак’ (гродз., Сцяшк. Сл.). Параўн. польск. (з зах. зямель) kamlówka ’адыходы валакна з ніжняй часткі канапель’, аструдск. і варм.-мазур. komie ’жменя або снапок ільну, ’адыходы валакна пасля першага часання пасмы льну ад кораня’. Да камель (гл.). Аднак там жа і на Мазоўшы існуе kamlować ’часаць воўну’, ’часаць адыходы валакна на спецыяльным грэбені’, якое звязана (у плане запазычання) і з ням. Кагпт ’грэбень’ > сілез. kamy ’ручныя шчоткі для часання воўны’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

страчы́ць, страчу, строчыш, строчыць; незак., што.

1. Шыць, вышываць суцэльным швом. Страчыць рукаў. Страчыць сукенку. // і без дап. Разм. Шыць на швейнай машыне. Шкуркі белыя дастаў, Ніткі і машыну: Шые, строчыць... Хутка стаў І краўцом хлапчына. Бялевіч.

2. перан.; і без дап. Разм. Хутка, паспешна пісаць. Пытаюць анкеты: калі я і дзе нарадзіўся? Калі я вучыўся? І з кім і калі ажаніўся?.. І строчым адказы... Старанна!.. Кірэенка. // Хутка гаварыць. Жанчына трухае побач, строчыць несупынна, звягліва. Савіцкі.

3. без дап. Страляць (пра частую стрэльбу з аўтаматычнай зброі). Бесперапынна сакаталі два ручныя партызанскія кулямёты, страчылі аўтаматы. Васілеўская. Каля чыгуначнага моста .. чуваць рэдкія чэргі. Гэта на правым флангу .. строчыць Яша Шакурка. Місько.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)