ру́пець, 1 і 2 ас. не ўжыв., -піць; незак.
1. безас., каму, з інф. і без дап. Пра неадольнае жаданне рабіць што-н.; хацецца; карцець.
Мне рупіла хутчэй пра ўсё даведацца.
2. Турбаваць, не даваць спакою.
Яго ўвесь час рупіць сям ’я і гаспадарка.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ру́пець
дзеяслоў, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
- |
- |
| 2-я ас. |
- |
- |
| 3-я ас. |
ру́піць |
- |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
- |
- |
| ж. |
- |
| н. |
ру́піла |
Крыніцы:
krapivabr2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
ру́пець несов., разг.
1. (каму) беспоко́ить (кого), трево́жить (кого), забо́тить (кого);
яму́ ру́піла то́е, што се́на яшчэ́ не зве́зена — его́ беспоко́ило (трево́жило, забо́тило) то, что се́но ещё не свезено́;
2. безл. хоте́ться;
яму́ ру́піла дадо́му — ему́ хоте́лось домо́й;
◊ што каму́ ру́піць, той то́е і жу́піць — погов. что у кого́ боли́т, тот о том и говори́т
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ру́пець, ‑піць; незак.
1. безас. каму, з інф. і без дап. Пра неадольнае жаданне рабіць што‑н.; хацецца; карцець. Кожнаму рупіла хутчэй даведацца, якую навіну прынёс з сабою Карташоў. Стаховіч. Яшчэ зірнуць з акна вагона Мне рупіць на цябе хоць раз. Смагаровіч. Міколу рупіла кінуць работу і вярнуцца да Волькі. Кандрусевіч.
2. Турбаваць, хваляваць, не даваць спакою. Лявон не баяўся таго, што яны могуць распачаць тут бойку і што будзе потым, але.. рупіла, сям’я: жонка, дзеці, бацькі. Дамашэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Неўстаёнцы ’не ўстаяць, рупець (кудысьці)’ (Сцяц.). Выразны паланізм, зыходная форма nieustający ’пастаянны, бесперапынны’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зару́пець сов., разг. (каму)
1. забеспоко́ить (кого), нача́ть беспоко́ить (трево́жить, забо́тить) (кого);
2. (с инф. и без него) безл. захоте́ться;
1, 2 см. ру́пець
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)