разме́ньвацца гл. размяняцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
разме́ньвацца
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
разме́ньваюся |
разме́ньваемся |
| 2-я ас. |
разме́ньваешся |
разме́ньваецеся |
| 3-я ас. |
разме́ньваецца |
разме́ньваюцца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
разме́ньваўся |
разме́ньваліся |
| ж. |
разме́ньвалася |
| н. |
разме́ньвалася |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
разме́ньвайся |
разме́ньвайцеся |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
разме́ньваючыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
разме́ньвацца несов.
1. (вещами и т.п.) обме́ниваться; см. разме́ньваць 1;
2. разме́ниваться, меня́ться;
3. страд. обме́ниваться; разме́ниваться, меня́ться; см. разме́ньваць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
разме́ньвацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Незак. да размяняцца.
2. Зал. да разменьваць.
•••
Разменьвацца на дробязі — займацца неістотным, другарадным, а не галоўным, не асноўным.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
размяня́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца; зак.
1. Абмяняцца чым-н. падобным, аднародным.
Р. шапкамі.
2. У шахматнай гульні: зрабіць размен фігур.
Р. сланамі.
3. Пра тых, хто жыве разам: раз’ехацца, падзяліўшы агульную жылую плошчу.
|| незак. разме́ньвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
◊
Разменьвацца на дробязі — расходаваць свае сілы, здольнасці на дробныя справы.
|| наз. разме́н, -у, м. (да 1, 2 і 4 знач.).
Р. фігур у шахматнай гульні.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
разме́ниваться
1. (подвергаться обмену) разме́ньвацца;
2. (обмениваться) разме́ньвацца, мяня́цца;
3. страд. разме́ньвацца; см. разме́нивать;
◊
разме́ниваться на ме́лочи разме́ньвацца на дро́бязі.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
разме́н, ‑у, м.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. разменьваць — размяняць і разменьвацца — размяняцца. // У шахматнай гульні — ход, у выніку якога абодва партнёры адначасова выводзяць з гульні аднолькавыя фігуры. Размен ферзёў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разбива́ться
1. разбіва́цца; см. разби́ться;
2. страд. разбіва́цца; паралізава́цца; разме́ньвацца; разла́джвацца; см. разбива́ть.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дро́бязь, ‑і, ж.
1. зб. Невялікія прадметы; дробныя рэчы. Сталыя гандляркі на ўсе галасы расхвальвалі свой тавар: рознае жалезнае ламачча, іголкі, ніткі, усякую іншую дробязь. Лынькоў. А маці скрыню пакавала І дробязь розную збірала. Колас. // Дробныя жывыя істоты. У чарацяным гушчары шчабеча ды шастае нейкая птушыная дробязь. Брыль.
2. зб. Дробныя манеты. [Хлопчык] дастаў жменю дробязі і адлічыў некалькі манет. Курто. Мужчына.. дакурыў, памацаў у кішэнях і, напэўна не знайшоўшы дробязі, дастаў з бумажніка новенькі рубель. Корбан.
3. Падрабязнасць, дэталь. Страшэнны рогат стаяў у гэтым, такім знаёмым да самых дробязей, кабінеце. Лынькоў. Паэта цікавілі і хвалявалі ўсе дробязі вясковага жыцця. Кухараў. // Што‑н. нязначнае, малаважнае, не вартае ўвагі. Вой з дэсантам быў у параўнанні з гэтым боем дробяззю. Мележ. — Дамашнія спрэчкі і ўсё іншае .. не мае ніякай вартасці; усё гэта дробязь. Чорны. У цёткі Аўгінні было цяпер шмат работы, і ёй не было калі зважаць на такую дробязь, як парадак у хаце. М. Стральцоў.
•••
Разменьвацца на дробязі гл. разменьвацца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дро́бязь ж.
1. пустя́к м., ме́лочь, безде́лица;
2. собир. (о маленьких существах, предметах) ме́лочь, мелкота́;
◊ разме́ньвацца на ~зі — разме́ниваться на ме́лочи (по мелоча́м);
да са́мых ~зей — до мельча́йших подро́бностей
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)