раздурэ́цца, -э́юся, -э́ешся, -э́ецца; зак. (разм.).
Пачаць моцна дурэць.
Дзеці раздурэліся, не суняць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
раздурэ́цца
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
раздурэ́юся |
раздурэ́емся |
| 2-я ас. |
раздурэ́ешся |
раздурэ́ецеся |
| 3-я ас. |
раздурэ́ецца |
раздурэ́юцца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
раздурэ́ўся |
раздурэ́ліся |
| ж. |
раздурэ́лася |
| н. |
раздурэ́лася |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
раздурэ́йся |
раздурэ́йцеся |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
раздурэ́ўшыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
раздурэ́цца сов., разг. расшали́ться
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
раздурэ́цца, ‑эюся, ‑эешся, ‑эецца; зак.
Разм. Пачаць моцна дурэць. [Шура:] — Ой, раздурэўся нешта дзядзька! Нябось скажу цётцы. Крапіва. Галоўкі ледзь не на паўметра ўзвышаліся над мяккімі крэсламі, і можна было падумаць, што гэта і ёсць дзеці: раздурэліся і паўзлазілі з нагамі на сядзенне. Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
расшали́ться сов. раздурэ́цца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
разбалова́ться
1. разг. раздурэ́цца;
2. прост. разба́лавацца; раздуры́цца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
развози́тьсяII сов. (от возня́) разг. раздурэ́цца, разгуля́цца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Расшышэ́ць ’разбагацець і заганарыцца’ (лаг., Гіл.), ратшышэ́ць ’распусціцца’ (віл., Нар. сл.), ’раздурэцца’ (леп., ЖНС). Няясна; параўн. шы́шланне ’маёмасць’ (Касп.), гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Раскавы́раць, росковы́рати ’раздурэцца; сапсавацца’ (Бес.). Да незафіксаваных *кавы́раць, *кавы́рыць, роднасных каве́рыць (гл.) — з метафарычным пераносам; адносна фанетычнай субстытуцыі параўн. таксама кавыра́ць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Разбазу́ліць, разбязу́ліць ’распесціць’ (Арх. Федар., Сцяшк. Сл.; ваўк., рагач., Сл. ПЗБ), разбазу́ліцца ’раздурэцца’, ’панадзіцца, звыкнуцца’ (гродз., ваўк., Сл. ПЗБ; Нас.), разбазу́лены ’распусны, разбэшчаны’ (Сцяшк. Сл.); параўн. рус. смал. разбезу́литься ’разбалавацца, раздурэцца’, што да базу́лить ’балаваць каго-небудзь’, базу́льнік, базу́ла ’свавольнік’. Здавальняючая этымалогія зыходнага *базуліць адсутнічае, параўн. бязула ’гультай’, (< без + ул‑), гл. ЭСБМ, 1, 437. Няпэўна. Магчыма, роднасныя з рус. дыял. базли́ть ’крычаць’, базло́ ’крыкун’, ’злы чалавек, падманшчык’, ’горла’, этымалогія якіх няясная. Сюды ж і разбазы́ляць ’разпесціць, раздурыць’ (Янк. Мат.). Магчыма, гэта запазычанне з літ. bỹzulioti ’зыкаць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)