раздава́цца
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
раздаю́ся |
раздаё́мся |
| 2-я ас. |
раздае́шся |
раздаяце́ся |
| 3-я ас. |
раздае́цца |
раздаю́цца |
| Прошлы час |
| м. |
раздава́ўся |
раздава́ліся |
| ж. |
раздава́лася |
| н. |
раздава́лася |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
раздава́йся |
раздава́йцеся |
| Дзеепрыслоўе |
| цяп. час |
раздаючы́ся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
раздава́цца I несов., страд. раздава́ться; см. раздава́ць I
раздава́цца II несов.
1. раздава́ться, расширя́ться; см. разда́цца;
2. страд. раздава́ться; см. раздава́ць II
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
раздава́цца 1, ‑даецца; заг. раздавайся.
Незак. да раздацца 1.
раздава́цца 2, ‑даюся, ‑даешся, ‑даецца; ‑даёмся, ‑даяцеся; заг. раздавайся; незак.
1. Незак. да раздацца 2.
2. Зал. да раздаваць 2.
раздава́цца 3, ‑даецца; незак.
Зал. да раздаваць 1.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разда́цца¹, 1 і 2 ас. не ўжыв., -да́сца, -даду́цца; разда́ўся, -дала́ся, -ло́ся; -да́йся; зак.
Пра гукі: прагучаць, пачуцца.
|| незак. раздава́цца, -дае́цца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
разда́цца², -да́мся, -дасі́ся, -да́сца; -дадзі́мся, -дасце́ся, -даду́цца; -да́ўся, -дала́ся, -дало́ся; -да́йся; зак.
1. Стаць большым, шырэйшым.
Р. ў плячах.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Расступіцца, рассунуцца ў бакі.
Натоўп раздаўся ў бакі.
3. Раскалоцца, распароцца па шве.
Мех раздаўся.
|| незак. раздава́цца, -даю́ся, -дае́шся, -дае́цца; -даёмся, -даяце́ся, -даю́цца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
раздава́тьсяII несов.
1. (расступаться) расступа́цца;
2. (растягиваться) разг. раздава́цца, расця́гвацца;
3. (толстеть) разг. раздава́цца, таўсце́ць;
4. страд. раздава́цца, разбіва́цца, расця́гвацца; расшыра́цца, пашыра́цца; см. раздава́тьII.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
раздава́тьсяI несов., страд. раздава́цца; см. раздава́тьI.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
адлуна́ць
‘скончыць лунаць - лятаць, рухацца ў паверхні; распаўсюджвацца, раздавацца; знаходзіцца ў стане ўзвышаных пачуццяў і інш.’
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
адлуна́ю |
адлуна́ем |
| 2-я ас. |
адлуна́еш |
адлуна́еце |
| 3-я ас. |
адлуна́е |
адлуна́юць |
| Прошлы час |
| м. |
адлуна́ў |
адлуна́лі |
| ж. |
адлуна́ла |
| н. |
адлуна́ла |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
адлуна́й |
адлуна́йце |
| Дзеепрыслоўе |
| прош. час |
адлуна́ўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
Луна́ць 1 ’плаўна лётаць, рухацца ў паветры’, ’развявацца ў паветры’, ’плысці, раздавацца (пра песні, музыку)’, ’быць у стане далёкіх ад рэчаіснасці пачуццяў’ (ТСБМ). Укр. луна́ти ’адгукацца, раздавацца’, рус. чалябінск. луну́ть ’кінуць’. Да луна́ 1 ’рэха’, ’водбліск’.
Луна́ць 2 ’павольна хадзіць’ (валож., Жд. 1). Да лунь 3 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
расточа́ться страд.
1. раскіда́цца, марнатра́віцца; ма́рна тра́ціцца;
2. дары́цца, раздава́цца, сы́пацца; см. расточа́ть;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)